Zygmunt Bartmański

Wojsko i służby mundurowe

Zygmunt Bartmański, urodzony 16 kwietnia 1876 roku w Przemyślu, to postać, która w historii Wojska Polskiego zajmuje ważne miejsce. Jako major kawalerii wyróżniał się nie tylko odwagą, ale i profesjonalizmem.

Jego życie zakończyło się tragicznie w dniach 18 lub 19 maja 1919 roku, kiedy to zmarł w rejonie Drohobycza. Bartmański pozostaje symbolem poświęcenia i służby narodowej w trudnych czasach, w których przyszło mu żyć.

Życiorys

Jesienią 1897 roku, Zygmunt Bartmański rozpoczął swoją w zawodowej służbie w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Początkowo pełnił ją w Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 3, stacjonując w Samborze, a od 1901 roku w Rzeszowie. W 1912 roku został przeniesiony do Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 6, który stacjonował w Wels. W czasie I wojny światowej, walczył w jego szeregach, w tym na froncie włoskim. W trakcie swojej służby w c. k. Obronie Krajowej awansował na kolejne stopnie, poczynając od kadeta (1 września 1897), przez podporucznika (1 listopada 1898), porucznika (1 listopada 1902) aż do rotmistrza (1 maja 1912).

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Bartmański został przyjęty do Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej, która rozpoczęła się w listopadzie 1918 roku. W stopniu majora pełnił rolę dowódcy 9 pułku ułanów. Niestety, poległ 18 lub 19 maja 1919 roku pod Drohobyczem, tragicznie trafiony kulą nieprzyjaciela, w momencie, gdy jego żołnierze zdobywali miasto. Uroczysty pogrzeb został zorganizowany przez jego podwładnych już po zajęciu Drohobycza.

W rozkazie dziennym gen. Józefa Hallera z 26 maja 1919 roku zawarto wzruszający fragment, który można przytoczyć w następujący sposób: „Nie mogę wyróżniać Waszych czynów bohaterskich, bo musiałbym zasługi wszystkich podnosić. Dziękuję Wam, oficerowie i żołnierze. Tym, którzy swoje życie bohatersko złożyli na ołtarzu ojczyzny, cześć i chwała! Pamięć o dzielnym dowódcy 8 pułku ułanów, maj. Strońskim i dowódcy batalionu maj. Bartmańskim, oraz poległych oficerach i żołnierzach nigdy nie zaginie.”

Dnia 30 października 1919 roku, w uznaniu jego nadzwyczajnych zasług dla Polski, które zostały okupione bohaterską śmiercią na froncie, Bartmański został pośmiertnie mianowany podpułkownikiem. Poza służbą wojskową, w latach 1904 i 1910, został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Myśliwych w Rzeszowie. Został pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu.

Ordery i odznaczenia

Zygmunt Bartmański został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi dla wojska. Wśród nich najważniejsze to:

  • brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej – 1916,
  • srebrny Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce,
  • brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce,
  • brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii,
  • Krzyż Jubileuszowy Wojskowy.

Przypisy

  1. Zygmunt Bartmański. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 19.04.2023 r.]
  2. Kronika. Odznaczenie przemyślan. „Echo Przemyskie”. Nr 88, s. 5, 02.10.1916 r.
  3. Ranglisten 1918 ↓, s. 435.
  4. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 96 z 09.12.1919 r., s. 2543.
  5. a b c Kronika. † Zygmunt Bartmański. „Gazeta Lwowska”. Nr 124, s. 4, 31.05.1919 r.
  6. Schematismus 1913 ↓, s. 377, 402.
  7. Schematismus 1912 ↓, s. 405, 425.
  8. Schematismus 1902 ↓, s. 547, 583.
  9. Schematismus 1898 ↓, s. 413, 443.
  10. Ranglisten 1916 ↓, s. 125.
  11. Ranglisten 1918 ↓, s. 405.
  12. Lista strat 1934 ↓, s. 30, tu 18.05.1934 r.
  13. Tatara 1930 ↓, s. 8.
  14. Tatara 1930 ↓, s. 8, 30.
  15. Towarzystwo Myśliwych w Rzeszowie w pięćdziesiątą rocznicę powstania 1880-1930. Rzeszów: 1930, s. 23, 24.

Oceń: Zygmunt Bartmański

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:15