Tadeusz Antoni Porębski

Wojsko i służby mundurowe

Tadeusz Antoni Porębski był niezmiernie ważną postacią w historii Polski. Urodził się 13 sierpnia 1894 roku w Przemyślu i odszedł z tego świata 24 maja 1970 roku w Londynie. Pełnił zaszczytną rolę pułkownika w Wojsku Polskim, a jego osiągnięcia obejmowały również obronę prawa jako doktor tej dziedziny.

W ciągu swojego życia, Porębski pełnił funkcję prezesa Najwyższej Izby Kontroli na Uchodźstwie w latach 1967–1970. Jego zasługi zostały docenione przez ówczesnego Prezydenta RP na uchodźstwie, Augusta Zaleskiego, który awansował go na generała brygady w 1964 roku.

Postać Tadeusza Antoniego Porębskiego jest symbolem nie tylko życia publicznego, ale także niezłomnego ducha polskiej historii w trudnych czasach uchodźstwa.

Życiorys

Tadeusz Antoni Porębski przyszedł na świat w Przemyślu 13 sierpnia 1894 roku, w rodzinie Franciszka oraz Adeli Hallaun. W okresie przed I wojną światową studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim, a jednocześnie angażował się w działalność Polskich Drużyn Strzeleckich. W sierpniu 1914 roku rozpoczął służbę wojskową w 3 pułku piechoty Legionów, którą kontynuował do lipca 1917 roku, a następnie pracował w Ewidencji przy cesarsko-królewskiej Komendzie Legionów Polskich. Dnia 11 lutego 1917 roku nastąpił jego awans z sekcyjnego na plutonowego. Po kryzysie przysięgowym wszedł w skład żandarmerii Polskiej Siły Zbrojnej.

Po zakończeniu I wojny światowej, w listopadzie 1918 roku, Porębski zasilił szeregi Żandarmerii Polowej Wojska Polskiego. 18 grudnia tego samego roku szef Sztabu Generalnego, generał dywizji Stanisław Szeptycki, nadał mu stopień podchorążego, awansując go z sierżanta. Z dniem 1 października 1919 roku został mianowany podporucznikiem w żandarmerii. W lutym 1920 roku przeniesiono go z dowództwa Żandarmerii do Wydziału Organizacyjnego Oddziału I Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych.

20 września 1920 roku zdobył akceptację na stopień kapitana w Korpusie Sądowym, przynależąc do grupy oficerów byłych Legionów Polskich. W jego obowiązkach służbowych znajdowało się codzienne pełnienie obowiązków w Departamencie VI Prawno-Wojskowym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Dnia 1 czerwca 1921 roku był przydzielony do Dowództwa Żandarmerii Wojskowej, pełniąc funkcję oficera Korpusu Sprawiedliwości w Oddziale VI Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W lutym 1922 roku rozpoczął pracę w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr IV w Łodzi jako asystent. W dniu 3 maja 1922 roku został zweryfikowany na stopieniu kapitana z datą 1 czerwca 1919 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów sądowych. W październiku 1924 roku przyjęto go jako asystenta w Najwyższym Sądzie Wojskowym w Warszawie. Na kolejnym etapie kariery, w październiku następnego roku, również objął funkcję sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego Nr I w Warszawie. 12 kwietnia 1927 roku awansowano go na majora, z datą 1 stycznia tego samego roku, z 8. lokatą w korpusie oficerów sądowych.

W październiku 1928 roku Tadeusz Porębski został przeniesiony do Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie objął rolę kierownika referatu w Wydziale Ogólnym. W kolejnych latach, w kwietniu 1934 roku, został prokuratorem przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie. Dnia 27 czerwca 1935 roku nastąpił jego awans na podpułkownika, z datą 1 stycznia 1935 roku, oraz 4. lokatą w korpusie oficerów sądowych. Wkrótce po tym został szefem Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie, w której funkcjonował do 17 września 1939 roku.

Po wrześniowej kampanii 1939 roku Porębski, przemierzając Rumunię, dotarł do Francji. Na początku 1940 roku objął pozycję szefa Sądu Polowego Nr 1 w Paryżu, gdzie prowadził sprawy przeciwko generałowi brygady Ludomiłowi Rayskiemu, z przewodniczącym generałem brygady Aleksandrem Narbutt-Łuczyńskim. Na skutek ewakuacji do Wielkiej Brytanii, od lipca 1940 roku sprawował stanowisko szefa Sądu Polowego I Korpusu Polskiego. W czerwcu 1943 roku wykazywał się jako szef Morskiego Sądu Wojennego. Dnia 27 stycznia 1944 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów audytorów. W kwietniu tego samego roku otrzymał nominację na sędziego Najwyższego Sądu Wojskowego.

Od sierpnia 1945 roku do stycznia 1947 roku Tadeusz Porębski pełnił funkcję szefa Służby Sprawiedliwości Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po zakończeniu służby wojskowej osiedlił się w Londynie, gdzie był członkiem Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Prezydent RP August Zaleski awansował go na generała brygady, co miało miejsce 11 listopada 1964 roku, w korpusie generałów. Następnie, 1 marca 1967 roku, Prezydent RP wyznaczył go na prezesa Najwyższej Izby Kontroli.

Tadeusz Antoni Porębski odszedł z tego świata 24 maja 1970 roku w Londynie. Początkowo spoczął na cmentarzu Mortlake Cemetery, lecz jego prochy zostały później przewiezione do Polski i pochowane na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 146a-6-8). Był mężem Marii (1899–1974), a także ojcem Krystyny (1922–1978) oraz Stanisława (1924–2013).

Ordery i odznaczenia

W życiu Tadeusza Antoniego Porębskiego znaczącą rolę odegrały odznaczenia, które świadczyły o jego zasługach oraz poświęceniu. Oto lista wyróżnień, które otrzymał:

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (przyznany pośmiertnie, 1 czerwca 1970),
  • Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Walecznych (otrzymany czterokrotnie),
  • Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928).

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW NAGAJ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 25.10.2022 r.]
  2. Tadeusz Antoni Porębski M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 25.10.2022 r.]
  3. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 07.09.2021 r.]
  4. Tadeusz Antoni Porębski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 07.09.2021 r.]
  5. Dziennik Ustaw RP Nr 1 z 19.01.1971 r.
  6. Dziennik Ustaw RP Nr 2 z 19.05.1967 r.
  7. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 1 (18), s. 100, Lipiec 1970. Koło Lwowian w Londynie.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28.06.1935 r., s. 67.
  9. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 20.04.1927 r., s. 121.
  10. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 29.09.1920 r., poz. 863.
  11. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 3 z 12.01.1919 r., poz. 131.
  12. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 93 z 25.10.1919 r., s. 2329.
  13. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24.09.1921 r., s. 416, 827.
  14. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 637 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  16. Dembiński 1969, s. 1.
  17. Kryska-Karski i Żurakowski 1991, s. 150.
  18. Nazarewicz 1982, s. 176-177.

Oceń: Tadeusz Antoni Porębski

★★★★★
Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:11