Tadeusz Wirth

Wojsko i służby mundurowe

Tadeusz Franciszek Wirth, urodzony 9 marca 1897 roku w Przemyślu, to postać o znacznym wkładzie w historię Polski. Jako pułkownik artylerii w Polskich Siłach Zbrojnych, jego życie i praca na trwałe wpisały się w dzieje naszej armii.

Wirth zmarł 15 grudnia 1985 roku, pozostawiając po sobie nie tylko wspomnienia, ale także wpływ, jaki miał na rozwój polskiej sztuki wojennej.

Życiorys

Tadeusz Wirth, urodzony 9 marca 1897 roku, rozpoczął swoją drogę wojskową, gdy Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku. Jego kariera w Wojsku Polskim zaczęła się od przyjęcia do korpusu oficerów administracyjnych, w ramach którego awansował na stopień porucznika z datą 1 października 1920 roku. Dwa lata później, 1 lipca 1923 roku, otrzymał kolejny awans na kapitana.

W latach 1923-1924 pełnił funkcję oficera w Okręgowym Zakładzie Gospodarczym I. Następnie, przeniesiony do korpusu oficerów artylerii, został zweryfikowany jako kapitan artylerii. Pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku był oficerem w 30 pułku artylerii polowej stacjonującym we Włodawie. W czerwcu 1933 roku przeniesiono go do 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach.

27 czerwca 1935 roku Tadeusz Wirth został mianowany majorem, uzyskując 1. lokatę w korpusie oficerów artylerii, ze starszeństwem 1 stycznia tego samego roku. W sierpniu tegoż roku objął dowództwo dywizjonu w 9 pułku artylerii lekkiej w Siedlcach. W marcu 1939 roku pełnił już funkcję II zastępcy dowódcy pułku (kwatermistrza) w tym samym pułku.

W obliczu narastającego zagrożenia wojny, Wirth został komendantem III dywizjonu 61 pułku artylerii lekkiej, który tworzono dla 41 Dywizji Piechoty (rezerwowej). Wkrótce potem jego jednostka została przydzielona do 51 pułku artylerii lekkiej w składzie 39 Dywizji Piechoty (rezerwowej). Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej, a następnie został oficerem Polskich Sił Zbrojnych, biorąc udział w kampanii włoskiej, w tym w słynnej bitwie pod Monte Cassino.

Wirth, w stopniu podpułkownika, a później pułkownika, dowodził 5 Wileńskim pułkiem artylerii lekkiej aż do 1 maja 1945 roku. W życiu prywatnym jego żona pochodziła z ziemiaństwa; przed wybuchem wojny zamieszkiwali w jej rodzinnej posiadłości na wschód od Włodawy. Mieli syna, Andrzeja Wirtha, który urodził się w 1927 roku i został teatrologiem. Po zakończeniu II wojny światowej Tadeusz Wirth osiedlił się na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkał w Londynie.

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Wirth zdobył liczne odznaczenia i ordery, które są wyrazem jego zasług oraz działalności. Poniżej przedstawiono wykaz przyznanych mu wyróżnień:

  • Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 196,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8786,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 31 maja 1977 roku,
  • Srebrny Krzyż Zasługi, nadany 18 marca 1932 roku,
  • Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 20711, przyznany w 1944 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii, przyznany przed 1924 rokiem,
  • Odznaka Honorowa Koła Lwowian, przyznana w 1977 roku.

Przypisy

  1. Thomas Irmer (red.): Byle dalej. Autobiografia mówiona i materiały. Lipsk: Spector Books Leipzig, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2014, s. 5–7.
  2. Oczy szeroko otwarte. „Dialog”. 113, s. 24, 26, 2015.
  3. Oczy szeroko otwarte. „Dialog”. 113, s. 26, 2015.
  4. Wawer 2009, s. 245.
  5. Rybka i Stepan 2006, s. 727.
  6. Rybka i Stepan 2006, s. 163.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 9 z 28.06.1935 r., s. 71.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 31.08.1935 r., s. 99.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 28.06.1933 r., s. 135.
  10. Rocznik Oficerski 1932, s. 186.
  11. Rocznik Oficerski 1932, s. 698.
  12. Rocznik Oficerski 1928, s. 404.
  13. Rocznik Oficerski 1928, s. 461.
  14. Rocznik Oficerski 1924, s. 1160.
  15. Rocznik Oficerski 1924, s. 1200.
  16. Rocznik Oficerski 1923, s. 1278.
  17. Rocznik Oficerski 1923, s. 1319.
  18. Karol Lucjan Galster, Księga pamiątkowa artylerii polskiej 1914–1939, Londyn 1975, s. 310.
  19. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31.12.1977 r.
  20. Odznaki Honorowe Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 33, s. 92, Grudzień 1977.
  21. M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 87 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  22. 5 Pułk Artylerii Lekkiej - krzyz.montecassino.eu [dostęp 29.01.2022 r.]

Oceń: Tadeusz Wirth

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:15