Paweł Piotr Filipowicz, który przyszedł na świat 29 czerwca 1897 roku w Przemyślu, był znaczącą postacią w historii Polski. Jako podpułkownik artylerii w Wojsku Polskim, zasłużył na szacunek za swoje działania i służbę w trudnych czasach. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie w wiosną 1940 roku w Charkowie, gdzie stał się jedną z licznych ofiar zbrodni katyńskiej, będącej smutnym rozdziałem w historii Polski i Europy.
Życiorys
Paweł Piotr Filipowicz, syn Antoniego oraz Justyny z rodziny Derpowskich, był osobą o znaczącym dziedzictwie wojskowym. Jako młodszy brat Juliana, który osiągnął stopień generała brygady, oraz Tadeusza Justyna, podpułkownika artylerii, jego życie było nierozerwalnie związane z historią Polski. Tadeusz, niestety, również stał się ofiarą represji, zostając zamordowanym w 1940 roku w Charkowie.
W 1914 roku, po ukończeniu Szkoły Realnej we Lwowie, Paweł zdecydował się na kontynuację edukacji w zakresie weterynarii w Wiedniu. Jego patriotyzm i determinacja stały się widoczne 10 lutego 1915 roku, kiedy to zgłosił się do Legionów Polskich. Wkrótce potem przydzielono go do 2 szwadronu kawalerii, gdzie rozpoczął swoją wojskową karierę. 24 marca 1917 roku, dzięki swoim zaletom, otrzymał stopień chorążego weterynaryjnego.
Rok 1918 przyniósł kolejne zmiany w jego życiu, gdy zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego. Został skierowany do 5 pułku artylerii polowej, gdzie walczył z poświęceniem podczas wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych nie opuścił 5 pułku, awansując na stopień kapitana 1 lipca 1923 roku, a formalnie 20 maja 1924 roku przydzielono go na praktykę poborową w PKU Gródek Jagielloński.
W maju 1925 roku przeniesiono go do PKU Nisko, gdzie pełnił obowiązki II referenta. Powrócił do macierzystego pułku w lipcu tego samego roku. W latach 1928–1930 brał udział w szkoleniu w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. 1 kwietnia 1930 roku rozpoczął pięciomiesięczny kurs dla dowódców dywizjonów w CWArt, co miało kluczowe znaczenie dla jego dalszej kariery.
2 grudnia 1930 roku otrzymał awans na stopień majora ze starszeństwem, a także zajmował wysoką lokatę w korpusie oficerów artylerii. Od stycznia 1931 roku dowodził 16 pułkiem artylerii polowej w Grudziądzu, któremu towarzyszył w dalszych przekształceniach i reorganizacjach. Na przestrzeni lat, od 1933 roku do 1936 roku, zajmował różne stanowiska kierownicze, w tym kwatermistrza pułku oraz dowódcy dywizjonu w 29 pułku artylerii lekkiej.
Awans na podpułkownika z dniem 19 marca 1939 roku, który przyniósł mu 9. lokatę w korpusie oficerów artylerii, był zwieńczeniem jego ciężkiej pracy oraz poświęcenia. Jako dowódca I dywizjonu 29 pal, był skonfrontowany z dramatem kampanii wrześniowej 1939 roku, która załamała polskie siły zbrojne. Po wybuchu wojny przeszedł w niewiadome okoliczności do niewoli sowieckiej, gdzie spędził czas w obozie w Starobielsku.
Niestety, wiosną 1940 roku stał się jednym z wielu, którzy zostali zamordowani przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciało zostało potajemnie pochowane w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku miejsce to jest znane jako Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Paweł Piotr Filipowicz widnieje na Liście Starobielskiej NKWD, przypisany pod numerem 3485, co stanowi świadectwo jego uczestnictwa w tragicznych wydarzeniach w historii Polski.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku miało miejsce wielkie wydarzenie, kiedy to minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, mianował Pawła Piotra Filipowicza pośmiertnie na stopień pułkownika. To zaszczytne wyróżnienie zostało publicznie ogłoszone 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości pod hasłem „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Paweł Piotr Filipowicz był wybitną postacią, która w swoim życiu została odznaczona licznymi nagrodami i wyróżnieniami za swoje zasługi. Jego osiągnięcia są niezwykle ważne w kontekście historii i pamięci narodowej. Oto lista znaczących odznaczeń, które otrzymał:
- Krzyż Niepodległości, nadany 2 sierpnia 1931,
- Krzyż Walecznych, przyznany dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany w 1938 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 5 [dostęp 22.10.2024 r.]
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Rybka i Stepan 2006, s. 160.
- Rybka i Stepan 2006, s. 745.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 114.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 3 z 11.11.1938, s. 14.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 28.01.1931, s. 16.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 48 z 15.05.1924 r., s. 284.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 54 z 17.05.1925 r., s. 262.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 76 z 22.07.1925 r., s. 409.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 434.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 18.06.1930, s. 228.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 16 z 03.12.1930, s. 330.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 28.06.1933, s. 128.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 18.04.1935, s. 40.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 184, 684.
- Lista starszeństwa 1917, s. 75.
- a b c Wykaz Legionistów.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Tadeusz Antoni Porębski | Emil Czerny | Edward Herbert | Tadeusz Szałowski | Zygmunt Wilczyński | Zygmunt Kostrzewski | Zygmunt Bartmański | Leopold Połoszynowicz | Zygmunt Jaeschke | Korneliusz Kosiński | Stefan Zych | Józef Schmied | Józef Sopotnicki | Zygmunt Pistl | Eugeniusz Kuszko | Roman Rudkowski | Aureliusz Passelli | Stanisław Nehrebecki | Władysław Segda | Alojzy KrannerwetterOceń: Paweł Piotr Filipowicz