Elżbieta Korompay, znana również pod pseudonimem „Grażyna”, przyszedł na świat 8 lipca 1921 roku w Przemyślu. Była to postać o wyjątkowych zasługach w historii Polski, będąca polską harcerką węgierskiego pochodzenia.
W trakcie II wojny światowej, Elżbieta pełniła rolę łączniczki Armii Krajowej, angażując się w działalność konspiracyjną. Niestety, jej życie zakończyło się tragicznie – zmarła w Warszawie pomiędzy 12 a 13 stycznia 1943 roku. Jej dziedzictwo jako harcerki i działaczki pozostaje istotnym elementem pamięci narodowej.
Życiorys
Elżbieta Korompay była córką Emanuela Aladára Korompaya, który był węgierskim nauczycielem akademickim oraz kapitanem Wojska Polskiego, a także Mieczysławy z domu Grabas. Osiedliła się w Warszawie, gdzie uczęszczała do liceum sióstr Nazaretanek. Od 1935 roku aktywnie uczestniczyła w harcerstwie jako członkini 11. drużyny Chorągwi Warszawskiej Organizacji Harcerek.
W trakcie niemieckiej okupacji kraju, Elżbieta przez tajne komplety zdołała ukończyć maturę. Następnie podjęła studia medyczne w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego dr. Jana Zaorskiego. Od 1941 roku była zaangażowana w działalność konspiracyjną, pełniąc funkcję łączniczki ppłk. dypl. Mariana Drobika, znanego jako „Dzięcioł”, który stał na czele Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego KG ZWZ-AK. Później dołączyła do Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu pod przewodnictwem Bernarda Zakrzewskiego, zwanego „Oskarem”.
9 stycznia 1943 roku, Elżbieta została aresztowana w lokalu konspiracyjnym, posiadając materiały obciążające, i uznana za przestępczynię polityczną. Była zmuszona do uczestniczenia w działaniach gestapo, które oprowadzało ją po warszawskich kawiarniach w poszukiwaniu jej współtowarzyszy konspiracyjnych. Umiejętnie potrafiła ostrzegać zagrożonych, aby nie zbliżali się do niej.
W czasie aresztowania jej matki została poddana brutalnym torturom i gwałtom w trakcie przesłuchań w al. Szucha, jednak nie wyjawiła żadnych informacji. Jedna z jej współwięźniarek przekazała jej cyjanek potasu, który Elżbieta zażyła, co doprowadziło do jej śmierci w nocy z 12 na 13 stycznia.
Po afloopie tragedii, Elżbieta została odznaczona pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Jej bohaterstwo zostało upamiętnione, a nazwisko Elżbiety Korompay widnieje na tablicy pamiątkowej w Muzeum Walki i Męczeństwa, które znajduje się w dawnej siedzibie gestapo przy al. Szucha.
Przypisy
- a b Warszawskie sagi rodzinne - "Elżbieta Korompay ps. Grażyna". [online], Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp 14.09.2023 r.]
- a b ZofiaZ. Brzezińska ZofiaZ., Polskie dzieci o węgierskich korzeniach [online], Rzeczpospolita, 14.04.2022 r. [dostęp 14.09.2023 r.]
- a b MariaM. Jaworska MariaM., Dramatyczne losy rodziny Emánuela Korompaya – autora pierwszego słownika polsko-węgierskiego [online], Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, 23.11.2019 r. [dostęp 14.09.2023 r.]
- a b Anita M.A.M. Madarász Anita M.A.M., Polski oficer z Węgier, „Pamięć.pl – Biuletyn IPN”, 3, 2016, s. 37–40 [dostęp 14.09.2023 r.]
- a b c d e Michalska 1988 r., s. 199.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Roman Bereski | Mirosław Pawlisz | Krzysztof Grabowski (żeglarz) | Aleksander Szymański (1927–2017) | Władysław Milko | Władysław Garlicki | Walenty Parat | August Menczak | Edward Marian Peristy | Edward Kwitowski | Jewhen Stachiw | Leon Cehak | Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński | Władysław Polański | Czesław Dobrzański | Teofil Burakowski | Alfred Chmelik | Eugeniusz Chilarski | Tadeusz Wirth | Stanisław MantelOceń: Elżbieta Korompay