Władysław Polański

---

Życiorys

Władysław Polański rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu, a okres jego młodości zakończył wybuch II wojny światowej. W lutym 1940 roku, został deportowany wraz z całą rodziną na Północny Ural, do Kraju Permskiego, gdzie rozpoczął prace jako robotnik leśny. Miesiącem lipcem 1943 rozpoczął służbę wojskową, decydując się na ochotniczy wstąpienie, wspólnie z ojcem i dwojgiem rodzeństwa, do nowo formowanej 2 Dywizji Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego, której obozem stacjonowania był Sielc n. Oką.

Polański został wcielony do 2 pułku artylerii lekkiej, gdzie przydzielono go do baterii sztabowej. Wkrótce potem skierowano go do 1 Samodzielnej Polskiej Baterii Szkolnej w 3 Leningradzkiej Oficerskiej Szkole Artylerii, umiejscowionej w Kostromie. Ukończył tę szkołę 24 lutego 1944 roku, co zaowocowało jego awansem na stopień chorążego w korpusie oficerów artylerii. Po swoim awansie, powrócił do 2 pułku artylerii lekkiej, ulokowanego w okolicy Smoleńska, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu ogniowego w baterii haubic. Brał czynny udział w licznych bitwach, w tym na szlaku Lublin – Warszawa – Wał Pomorski.

W wyniku walk odniósł ciężkie rany pod Mirosławcem 11 lutego 1945 roku. Po długim leczeniu, ponownie zajął stanowisko szefa sztabu 2 dywizjonu. W 1946 roku zastał skierowany przez Dowódcę Artylerii WP do zespołu zajmującego się opracowaniem regulaminu walki artylerii. Z kolei od 1947 roku pracował w Oddziale Szkolenia Dowództwa Artylerii WP, a w 1948 roku znacznie awansował na stanowisko szefa Wydziału Politycznego Dowództwa Wojsk Lądowych, obejmując stopień majora.

W styczniu 1950 roku otrzymał nominację na szefa Oddziału w Zarządzie Politycznym Okręgu Wojskowego nr II w Bydgoszczy. Ukończył studia I stopnia na Wydziale Społecznym Akademii Nauk Politycznych w Warszawie w 1950 roku, a siedem lat później uzyskał dyplom magistra na Wydziale Ekonomii Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 1954–1960 pełnił funkcję dyrektora Wydawnictwa MON. W tym czasie pod jego przewodnictwem opublikowano m.in. pamiętniki generałów Dwighta Eisenhowera „Krucjata w Europie” oraz Charlesa de Gaulle’a „Pamiętniki wojenne”, a także wiele innych dzieł wspomnieniowych. Rozpoczęto również druk serii „Biblioteka Wiedzy Wojskowej” i skierowanej do młodzieży „Biblioteki Żółtego Tygrysa”. W 1959 roku Polański awansował na pułkownika.

W latach 1960–1969 był odpowiedzialny za Zarząd Propagandy i Agitacji Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, będąc zastępcą szefa GZP WP. Jego obowiązki obejmowały nadzorowanie działalności prasy wojskowej, periodyków wojskowych oraz Wytwórni Filmowej WP. Jego zastępcą w tym okresie był Józef Baryła, który później otrzymał stopień generała broni i w latach 80. był przełożonym Polańskiego.

Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 1 października 1963 roku, Polański został awansowany do stopnia generała brygady, a stopień ten został mu nadany przez przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego 9 października 1963 roku w Belwederze. W gronie animatorów komunistycznej propagandy, brał udział w wydarzeniach marca 1968 roku. W latach 1969–1972 działał jako sekretarz Rady Wyższego Szkolnictwa Wojskowego, doradzając ministrowi obrony narodowej w zakresie programów nauczania oraz kierunków prac prowadzonych przez uczelnie wojskowe i instytuty badawcze.

Przez kolejne 17 lat był komendantem Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego, pełniąc tę funkcję od lipca 1972 roku do grudnia 1989 roku. Uczelnia, dysponująca trzywydziałową strukturą, nadawała dyplomy magisterskie w dziedzinach nauk pedagogicznych, historycznych oraz ekonomicznych. W 1973 roku, na mocy uchwały Rady Państwa, Polański awansował do stopnia generała dywizji, otrzymując akt nominacyjny 10 października 1973 w Belwederze od I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR Edwarda Gierka.

W dniu 18 listopada 1989 roku, Polański został pożegnany przez ministra obrony narodowej, generała armii Floriana Siwickiego, z powodu osiągnięcia wieku 65 lat oraz zakończenia służby wojskowej. 28 grudnia 1989 roku przekazał dowodzenie Wojskową Akademią Polityczną gen. bryg. prof. Mieczysławowi Michalikowi.

Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a od 1948 roku Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Polański wielokrotnie zasiadał w instancjach partyjnych na różnych szczeblach w wojsku. Pełnił rolę delegata na VII oraz VIII Zjazd PZPR. W latach 1975–1981 był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR, a w latach 1979–1990 zasiadał w Radzie Naczelnej ZBoWiD. W grudniu 1985 roku wziął udział w pracach Zespołu przygotowującego „Tezy Zjazdowe” na X Zjazd PZPR, który odbył się w lipcu 1986. Był również wieloletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika historii wojskowości Wojskowy Przegląd Historyczny i współautorem „Małej Encyklopedii Wojskowej” (1967–1971).

Władysław Polański zmarł 11 kwietnia 2012 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B19-7-24). W jego pogrzebie uczestniczyli m.in. były szef Głównego Zarządu Politycznego WP gen. broni w stanie spoczynku dr Józef Baryła oraz ostatni komendant Wojskowej Akademii Politycznej gen. bryg. w stanie spoczynku prof. Mieczysław Michalik, który wygłosił przemówienie w imieniu dawnych współtowarzyszy służby.

Życie prywatne

Władysław Polański urodził się jako syn Stanisława Pizło oraz Stanisławy Pizło z domu Środoń. Jego życie osobiste związane było z Warszawą, gdzie mieszkał przez większość swojego życia. Był żonaty z Zofią Polańską, z domu Głuchowska, która żyła w latach 1925-2002.

Polański miał szerokie zainteresowania, wśród których można wymienić historię, literaturę piękną oraz malarstwo. Jego pasje artystyczne i humanistyczne były dla niego istotnym elementem życia, wpływającym na jego twórczość oraz sposób postrzegania świata.

Ordery i odznaczenia

Władysław Polański, postać o niezwykłych osiągnięciach, posiada bogaty zbiór odznaczeń i medali, które stanowią świadectwo jego odwagi oraz zaangażowania.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1970),
• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988),
• Odznaka Grunwaldzka,
• Złoty Medal „Za Zasługi w Umacnianiu Przyjaźni PRL-ZSRR” (1987, TPPR),
• Medal 100 lat ruchu robotniczego w Polsce (1982),
• Złota Odznaka Kół Młodzieży Wojskowej,
• Odznaka „Zasłużony Działacz SZMW”,
• Srebrna Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (17 stycznia 1963),
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR) (dwukrotnie),
• Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia (ZSRR),
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR),
• Medal za Zdobycie Berlina (ZSRR),
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1965),
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR),
• Medal 70-lecia Sił Zbrojnych ZSRR (ZSRR),
• Medal „Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych” III stopnia (Czechosłowacja),
• Komandor Orderu Legii Honorowej (1967, Francja),
• Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1987).

Każde z wymienionych odznaczeń jest dla niego zarówno wyróżnieniem, jak i przypomnieniem o trudach, które przeszedł na drodze do wolności i niepodległości. Polański pozostaje symbolem patriotyzmu i oddania w służbie dla narodu.

Publikacje

Oto zestawienie prac autorstwa Władysława Polańskiego, które wpisują się w ramy badań i refleksji nad edukacją oraz działalnością wojskową. Poniższe publikacje świadczą o jego wkładzie w kształcenie w wojskowych instytucjach edukacyjnych.

• Wł. Polański (red.), W. Bańka, I. Wichrowska, Efektywność procesu kształcenia w wyższej uczelni wojskowej, Wojskowa Akademia Polityczna im. F. Dzierżyńskiego, Warszawa 1978,
• Wł. Polański, Jubileusz 35-lecia Wojskowej Akademii Politycznej, [w:] Wojsko Ludowe, 1986, nr 12,
• Wł. Polański, słowo wstępne, [w:] M. Jurek, E. Skrzypkowski, Konfrontacje: tradycjonalizm a współczesność w wychowaniu wojskowym, Wydawnictwo MON, Warszawa 1965,
• Wł. Polański, O partyjności nauki, [w:] Zeszyty naukowe WAP, Warszawa 1979,
• Wł. Polański, Polsko-radzieckie braterstwo broni, [w:] ZSRR–Polska: przyjaźń, współpraca, pomoc wzajemna: materiały konferencji naukowej poświęconej 30-leciu układu o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej pomiędzy ZSRR i PRL, Książka i Wiedza, Warszawa 1976,
• Wł. Polański, Przyczyny i konsekwencje klęski wrześniowej, [w:] Ideologia i polityka, 1979, nr 7/8, s. 46–55,
• Wł. Polański, Układ Warszawski w obronie pokoju i socjalizmu, [w:] Nowe drogi, Warszawa 1982,
• Wł. Polański, Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa – początek ery socjalizmu i komunizmu, Wojskowa Akademia Polityczna im. F. Dzierżyńskiego, Warszawa 1977,
• Wł. Polański, Wojskowa Akademia Polityczna – głównym ośrodkiem kształcenia i wychowania aparatu partyjno-politycznego sił zbrojnych, [w:] Wojskowy Przegląd Historyczny, 1974, nr 2, s. 243,
• Wł. Polański, Wojskowa Akademia Polityczna w 35-lecie Ludowego Wojska Polskiego i Roku Nauki Polskiej, [w:] Badania społeczne w wojsku, 1973, nr 5, s. 22–38,
• Wł. Polański, Wszystko dla dobra narodu – organizacje partyjne w ludowym Wojsku Polskim w przededniu VIII Zjazdu PZPR, [w:] Wojsko Ludowe, 1979, nr 12, s. 18.

Każda z tych publikacji wnosi istotny element do dyskusji na temat roli edukacji w kontekście wojskowym, ukazując różnorodność tematów oraz podejść badawczych podejmowanych przez Władysława Polańskiego.

---

Oceń: Władysław Polański

---