Zygmunt Pistl, urodzony 17 maja 1897 roku w Przemyślu, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego lotnictwa. Jako pułkownik dyplomowany pilot, służył w Polskich Siłach Powietrznych podczas ważnych okresów ich działalności w Wielkiej Brytanii.
Jego życie zakończyło się 20 listopada 1981 roku w Londynie, gdzie pozostawił po sobie niezatarte ślady nie tylko jako żołnierz, ale także jako osoba, która przyczyniła się do obrony niepodległości Polski.
Życiorys
Zygmunt Pistl, urodzony 17 maja 1897 roku w Przemyślu, przeszedł długą i ciekawą drogę życiową. Swoją edukację rozpoczął w 4 klasowej c.k. Niższej Wojskowej Szkole Realnej w Łobzowie koło Krakowa, a następnie kontynuował naukę w Szkole Realnej w Jarosławiu, gdzie ukończył 5 klasę. W latach 1912–1915 uczęszczał do Szkoły Kadetów, najpierw we Lwowie, a po pewnym czasie w Brnie. Już 15 marca 1915 roku, po zakończeniu nauki w Szkole Kadetów, został mianowany chorążym i otrzymał przydział na dowódcę plutonu w c. i k. 70 pułku piechoty. Bardzo szybko, bo już od 3 maja tego samego roku, pełnił rolę dowódcy kompanii.
2 września 1915 roku uległ ranie, co zmusiło go do krótkiej przerwy w służbie. Po opuszczeniu szpitala, 30 października 1915 roku, ponownie objął dowództwo nad kompanią marszową. Dodatkowo ukończył szkolenie z zakresu karabinów maszynowych i dowodził nimi na froncie w baonie szturmowym 34 Dywizji Piechoty. W latach 1917–1918 był adiutantem baonu szturmowego, a na stopień podporucznika awansował z datą 1 września 1915 roku. Z kolei na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem od 1 sierpnia 1917. W okresie 1916–1918 jego oddziałem macierzystym był Batalion Strzelców Polnych Nr 14.
23 października 1919 roku dołączył do Wojska Polskiego. W stopniu porucznika służył w 11 pułku piechoty, zaś za swoje męstwo został odznaczony Krzyżem Walecznych. 28 maja 1921 roku rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Obserwatorów Lotnictwa, a po jej ukończeniu otrzymał przydział do 2 pułku lotniczego w Krakowie. Tam zajmował różne stanowiska, w tym adiutanta II dyonu lotniczego oraz adiutanta pułku. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika, z datą 1 czerwca 1919 roku, a później mianowany kapitanem ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 roku.
W okresie od 20 sierpnia 1923 roku do października 1925 roku pełnił funkcję dowódcy 6 eskadry wywiadowczej w Krakowie. Kolejnym krokiem w jego karierze było uczestnictwo w kursie pilotażu w Szkole Pilotów w Bydgoszczy, który odbył w 1926 roku. Po powrocie do swojego pułku, w 1928 roku pracował jako oficer w kadrze Centralnej Szkoły Podoficerów Pilotów Lotnictwa oraz był wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa aż do 7 listopada 1930 roku, kiedy to objął stanowisko dyrektora nauk tegoż Centrum. Funkcję tę pełnił do 22 grudnia 1931 roku. Po tym czasie został przeniesiony do 6 pułku lotniczego we Lwowie, gdzie objął dowództwo I dywizjonu lotniczego, a jego awans do stopnia majora aeronautyki miała miejsce 1 stycznia 1931 roku.
Jako dowódca dywizjonu służył do listopada 1935 roku, a następnie został mianowany podpułkownikiem z datą 19 marca 1937 roku, zajmując 7. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa. W latach 1937–1938 był słuchaczem II Kursu Wyższej Szkoły Lotniczej w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej, znalazł się w Rumunii, gdzie do marca 1940 roku był szefem Wydziału Informacji Polskiej Ewakuacyjnej Placówki Lotniczej w Bukareszcie. Po zakończeniu akcji ewakuacyjnej udał się do Francji, a 18 marca 1940 roku został przydzielony do Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Lyon-Bron, pełniąc rolę przewodniczącego komisji segregacyjnej. Po upadku Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii.
W trakcie II wojny światowej, Pistl był oficerem Polskich Sił Powietrznych na terenie Anglii. Wstąpił do Royal Air Force (RAF), gdzie nadano mu numer służbowy P-0475. Od 8 października 1940 roku był dowódcą 309 Dywizjonu Ziemi Czerwieńskiej. W 1943 roku przeszedł do Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w Londynie, gdzie angażował się w badania katastrofy lotniczej w Gibraltarze, w której tragicznie zginął generał Władysław Sikorski. Po zakończeniu wojny pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie był prezesem Koła Londyn Stowarzyszenia Polskich Lotników. Zmarł 20 listopada 1981 roku w Londynie.
Ordery i odznaczenia
Oto szczegółowe informacje o odznaczeniach i wyróżnieniach Zygmunta Pistla. Jego kariera była bogata w różnorodne odznaczenia, które potwierdzają jego poświęcenie i zasługi dla kraju.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 16 maja 1975,
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi, nadany 10 listopada 1928,
- Odznaka Pilota nr 905, przyznana 24 listopada 1926,
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej, przyznany w Austro-Węgrzech,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej, również w Austro-Węgrzech,
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy, nadany w Austro-Węgrzech,
- Krzyż Wojskowy Karola, przyznany w Austro-Węgrzech,
- Czechosłowacka Odznaka Obserwatora, przyznana w 1929 roku,
- Rumuńska Odznaka Pilota, nadana w 1929 roku.
Te odznaczenia są świadectwem ogromnego zaangażowania Zygmunta Pistla w służbie wojskowej i jego niezwykłych osiągnięć na tym polu.
Przypisy
- Rybka i Stepan 2006, s. 773.
- Krzystek 2012, s. 455.
- Rybka i Stepan 2004, s. 378.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 744.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 229.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 549.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 541.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 863.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 861.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 945.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 715.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 19 z 12.12.1929 r., s. 367.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 19 z 12.12.1929 r., s. 368.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 50 z 24.11.1926 r., s. 416.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 50 z 24.11.1926 r., s. 410.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski, „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 9, Nr 2 z 31.12.1975 r.
- Z żałobnej karty. „Biuletyn”, Nr 42, s. 99, grudzień 1981, Koło Lwowian w Londynie.
- 309. Dywizjon Ziemi Czerwieńskiej. sww.w.szu.pl, [dostęp 29.05.2017 r.]
- Arkadiusz Kaliński: Bydgoskie lotnisko w latach 1916–1939 (cz. 2) [w:] Kronika Bydgoska XX.
- Ranglisten 1918, s. 849.
- Ranglisten 1917, s. 668.
- Ranglisten 1916, s. 500.
- Ranglisten 1918, s. 155.
- Ranglisten 1917, s. 117.
- Ranglisten 1916, s. 111.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Sopotnicki | Józef Schmied | Stefan Zych | Paweł Piotr Filipowicz | Tadeusz Antoni Porębski | Emil Czerny | Edward Herbert | Tadeusz Szałowski | Zygmunt Wilczyński | Zygmunt Kostrzewski | Eugeniusz Kuszko | Roman Rudkowski | Aureliusz Passelli | Stanisław Nehrebecki | Władysław Segda | Alojzy Krannerwetter | Mieczysław Słaby | Tomasz Praga | Włodzimierz Grabowski | Mieczysław GorzeńskiOceń: Zygmunt Pistl