Adam Roman Mitscha, urodzony 29 lutego 1892 roku w Przemyślu, a zmarły 23 marca 1992 roku w Bielsku-Białej, to postać wybitna w polskim krajobrazie muzycznym. Był nie tylko dla swoich uczniów i współpracowników wzorem, ale także znaczącą osobą w dziedzinie kompozycji.
Jako muzykolog, Mitscha zgłębiał tajniki historii muzyki, a jego najważniejsze osiągnięcia związane są z różnorodnymi dziedzinami sztuki muzycznej. Pełnił również rolę pedagoga, przekazując swoją wiedzę i pasję kolejnym pokoleniom muzyków.
Życiorys
Adam Mitscha był synem Adama, żyjącym w latach 1853–1907. W okresie od 1908 do 1910 roku mieszkał na podstanisławowskim Belwederze. Był uczniem Adolfa Chybińskiego, a swoje studia muzyczne odbył na Wydziale Teorii i Kompozycji Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. Równocześnie studiował Prawo na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie w 1921 roku uzyskał tytuł naukowy doktora praw.
W latach 1926–1929 Mitscha był wykładowcą w Konserwatorium PTM we Lwowie oraz na Uniwersytecie Jana Kazimierza, gdzie prowadził zajęcia z harmonii i kontrapunktu. Dodatkowo wchodził w skład komitetu redakcyjnego miesięcznika „Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie”. Od 1921 do 1929 roku zajmował się także krytyką muzyczną, prowadząc dział muzyczny w lwowskim „Słowie Polskim”.
W 1929 roku Mitscha przeniósł się do Katowic, gdzie kontynuował swoją działalność artystyczną. Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1945–1946 pełnił funkcję dyrektora Szkoły Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza. W latach 1945–1962 był profesorem w Państwowej Akademii Muzycznej w Katowicach, a w latach 1947–1951 sprawował urząd rektora uczelni.
Skomponował wiele utworów, w tym „Trzy tańce śląskie” oraz kompozycje akordeonowe, takie jak „Miniatury” (1968), „Obrazy śląskie” (w skład których wchodziły utwory takie jak „Sucha lipka”, „Patyjok”, „U sąsiada”, „Sikoreczka”, „Taniec”) z 1965 roku oraz „Suitę” (1965).
Adam Mitscha zmarł w wieku 100 lat. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Henryka Sienkiewicza w Katowicach.
Ordery i odznaczenia
Adam Mitscha, uznawany za osobę o znaczących osiągnięciach, otrzymał wiele nagród i wyróżnień za swoje zasługi.
- złoty Krzyż Zasługi, 22 lipca 1952,
- srebrny Krzyż Zasługi, 15 września 1937,
- medal 10-lecia Polski Ludowej, 22 lipca 1955.
Przypisy
- Pochodził z rodziny o korzeniach czeskich, osiadłej w Galicji. Zob. więcej o przodku ze Lwowa - muzyku, kompozytorze - Franzu Adamie Mitschy [w:] Michał Piekarski, Muzyka we Lwowie. Od Mozarta do Majerskiego. Kompozytorzy, muzycy, instytucje. Warszawa 2018, s. 119–120 i o prof. Adamie Mitschy - s. 266–270. ISBN 978-83-63354-50-3.
- Antoni Wilgusiewicz: Lwowianie i kresowianie na cmentarzach Katowic. Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, 10.04.2020 r. [dostęp 03.08.2020 r.]
- PSM - Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Katowicach [online], archiwum.karlowi.cz [dostęp 05.05.2021 r.]
- Adam Mitscha [biogram], [w:] Michał Piekarski, Muzyka we Lwowie..., s. 266–270.
- Belweder – kryminalna dzielnica Stanisławowa
- M.P. z 1956 r. nr 3, poz. 27 - Uchwała Rady Państwa z dnia 22.07.1955 r. nr 0/1400 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- M.P. z 1937 r. nr 213, poz. 356 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1870 roku (pod redakcją Katarzyny Janczewskiej-Sołomko), Kraków 2008, s. 330.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Józef Wysocki (naukowiec) | Józef Buczek | Rafał Taubenschlag | Andrzej Kunisz | Leszek Cais | Maria Anna Krynicka | Tomasz Pudłocki | Henryk Meisel | Kazimierz Sołtysik (1893–1939) | Andrzej Andrusiewicz | Jan Stanisław Lipiński | Jacek Wiąckowski | Danuta Tylkowa | Janusz Homplewicz | Marian Zimmermann | Zdzisław Żygulski (filolog) | Józef Feldman (historyk) | Bronisław Gaweł | Stanisław Kolbuszewski | Kazimierz KlingOceń: Adam Mitscha