Rafał Taubenschlag

Nauka i edukacja

Rafał Taubenschlag staje się ważną postacią w historii polskiej nauki prawnej, której wkład w rozwój prawa rzymskiego oraz papirologii jest nie do przecenienia. Urodził się 6 maja 1881 roku w Przemyślu, a swoje ostatnie dni spędził w Warszawie, gdzie zmarł 25 czerwca 1958 roku.

Jako historyk prawa i nauczyciel akademicki, Taubenschlag zyskał uznanie w środowisku akademickim, zasługując na miano jednego z czołowych specjalistów w swojej dziedzinie. Jego prace miały istotny wpływ na rozwój nauki prawa w Polsce oraz na kształcenie wielu pokoleń studentów.

Życiorys

Rafał Taubenschlag urodził się w Przemyślu, w żydowskiej rodzinie, jako syn Bernarda Barucha Taubenschlaga, rządcy browaru Sanguszków, oraz Cecylii Cyrli z domu Goldhart. W 1899 roku uzyskał maturę w C.K. Gimnazjum. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, które zakończył w 1904 roku, zdobywając tytuł doktora. W 1913 roku uzyskał również stopień doktora habilitowanego.

W roku 1919 został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a dwa lata później awansował na profesora zwyczajnego. W 1927 roku Taubenschlag został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a z kolei w 1929 objął stanowisko dziekana Wydziału Prawa UJ.

W przypadku II wojny światowej, przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie odegrał znaczącą rolę jako współtwórca Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce. W 1946 roku w Nowym Jorku zainicjował wydanie czasopisma naukowego The Journal of Juristic Papyrology, które specjalizuje się w papirologii prawniczej i jest publikowane do dzisiaj w Warszawie. Po powrocie do Polski w 1947 roku, objął kierownictwo Katedry Prawa Antycznego na Uniwersytecie Warszawskim, a także współtworzył Katedrę Papirologii na Wydziale Historycznym, pracując razem z prof. Jerzym Manteuffelem.

W 1952 roku Taubenschlag został członkiem tytularnym Polskiej Akademii Nauk, a w 1957 roku uzyskał tytuł członka rzeczywistego. Jego osiągnięcia naukowe zostały docenione w 1953 roku, kiedy to otrzymał nagrodę państwową I stopnia. Niestety w 1958 roku, z powodu postępującej jaskry, zaczęły się u niego poważne problemy ze wzrokiem, co znacząco wpłynęło na jego dalszą działalność.

W roku 1958 zmarł, a jego miejsce spoczynku znajduje się w alei zasłużonych cmentarza Rakowickiego w Krakowie (kwatera LXVII-płn. 2-5). Warto również nadmienić, że materiały archiwalne związane z jego osobą przechowywane są w PAN Archiwum w Warszawie, oznaczone sygnaturą III-98.

Uczniowie

Rafał Taubenschlag był założycielem i kierownikiem Instytutu Papirologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego badania zyskały uznanie w skali międzynarodowej, co czyni je niezwykle ważnymi i znaczącymi dla nauki. Instytut, który powołał do życia, stał się renomowanym ośrodkiem badań poświęconych prawu egipskiemu w kontekście grecko-rzymskim.

Od 1946 roku instytut ten wydaje swoje periodyki pod tytułem „The Journal of Juristic Papyrology”, które stały się istotnym źródłem wiedzy w tej dziedzinie. W gronie jego uczniów znajdowali się znamienici badacze, tacy jak: Henryk Kupiszewski (1927–1994), Cezary Kunderewicz (1912–2000) oraz Józef Mélèze-Modrzejewski (1930–2017).

Ordery i odznaczenia

Rafał Taubenschlag został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w życie społeczne i kulturalne Polski. Poniżej przedstawiam listę jego najważniejszych odznaczeń:

  • Order Sztandaru Pracy I klasy, przyznany 4 kwietnia 1956 roku,
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, nadany 16 lipca 1954 roku,
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 11 listopada 1937 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 20 września 1951 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 14 stycznia 1955 roku.

Wybrane publikacje

Rafał Taubenschlag, znany ze swoich istotnych badań nad prawem i jego historycznymi aspektami, ma na swoim koncie wiele znaczących publikacji. Poniżej przedstawiamy wybrane prace tego wybitnego prawnika:

  • La storia della recezione del diritto romano in Polonia fino alla fine del secolo XVI, Bologna 1939,
  • The law of Greco-Roman Egypt in the light of the papyri 332 B. C. – 640 A. D, Vol. 2: Political and administrative law, Warszawa: Polish Philological Society 1948 (wyd. 2 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955),
  • Nomos in the Papyri, Warszawa: Warsaw Soc. of Sciences and Letters with the support of the Polish Prime Minister and the Min. of Education 1948,
  • The provisional legal protection in the papyri, Warszawa: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951,
  • Les publications du stratège dans l’Égypte greco-romain, Warszawa: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951,
  • The Roman authorities and the local law in Egypt before and after the C. A., Warszawa: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951,
  • Survey of the literature chieftly 1950 till 1951; Survey of the papyri chieftly from 1950 till 1951, Warszawa: Warsaw Soc. of Sciences a. Letter Dep. 2 with the support of the Min. of Inst. of Higher Learn. a. Sciences 1951,
  • Rzymskie prawo prywatne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955,
  • Rzymskie prawo prywatne na tle praw antycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1955,
  • Opera minora, t.1-2, prefazione V. Arangio-Ruiz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1959.

Przypisy

  1. Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 28.02.2024 r.]
  2. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Rafał Taubenschlag. rakowice.eu. [dostęp 06.06.2021 r.]
  3. Taubenschlag, Rafał. Polska Akademia Nauk. [dostęp 16.09.2019 r.]
  4. AdamA. Redzik AdamA., Poczet prawników polskich XIX-XX w., 2. wyd., Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2011, [dostęp 07.02.2020 r.]
  5. Groby profesorów UJ na cmentarzu rakowickim. Dziennik Polski. [dostęp 06.03.2013 r.]
  6. Rafał Taubenszlag. [dostęp 30.04.2009 r.]
  7. Uchwała Rady Państwa z dnia 04.04.1956 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1956 r. nr 58, poz. 648).
  8. Uchwała Rady Państwa z dnia 16.07.1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1566).
  9. Zarządzenie o nadaniu Wielkiej Wstęgi Orderu Odrodzenia Polski (M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410).
  10. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20.09.1951 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1951 r. nr 93, poz. 1275).
  11. M.P. z 1955 r. nr 1112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14.01.1955 r. nr 0/126.
  12. BogdanB. Suchodolski, Historia nauki polskiej t. V cz. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
  13. Dziennik Polski, rok IX, nr 173 (2948), s. 7.

Oceń: Rafał Taubenschlag

★★★★★
Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:19