Edward Jan Kwitowski, urodzony 28 grudnia 1897 roku w Przemyślu, był postacią niezwykle istotną w historii Polski. Jako kapitan administracji Wojska Polskiego, jego działalność nie ograniczała się jedynie do obowiązków wojskowych, ale obejmowała również szeroki zakres działań niepodległościowych.
Jako działacz niepodległościowy, Kwitowski w znacznym stopniu przyczynił się do walki o suwerenność Polski. Jego odwaga i poświęcenie zostały uhonorowane przyznaniem mu Orderu Virtuti Militari, co stanowi najwyższe odznaczenie wojskowe w Polsce.
Tragiczne okoliczności jego śmierci w Katyniu, które miały miejsce w dniach od 4 do 7 kwietnia 1940 roku, pozostawiły trwały ślad w pamięci narodowej, przypominając o poświęceniu tak wielu bohaterów w walce o wolność.
Życiorys
Edward Kwitowski przyszedł na świat 28 grudnia 1897 roku w Przemyślu, w rodzinie Harasyma oraz Rozalii Anieli z Ptaszczyńskich. Ukończył męską szkołę wydziałową w Przemyślu, co stało się fundamentem jego późniejszych osiągnięć.
Już 15 sierpnia 1914 roku zaciągnął się do 3. kompanii 3 pułku piechoty Legionów Polskich, uczestnicząc w walkach w Karpatach. Po kilku miesiącach, 15 marca 1915 roku, został przeniesiony do 4 pułku piechoty, a 21 czerwca tegoż roku do 1 pułku artylerii. Jego działalność wojskowa obejmowała kampanie bukowińską oraz wołyńską. Po tzw. kryzysie przysięgowym został wcielony do Polskiego Korpusu Posiłkowego, jednak szybko dostąpił internowania w Huszt na Węgrzech, a później trafił na front włoski.
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wstąpił z powrotem do Wojska Polskiego. W szeregach 11 pułku artylerii polowej walczył przeciwko Ukraińcom w obronie Przemyśla i Lwowa, a także brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Uczestniczył w ofensywie na Kijów, co wpisało się w jego militarną biografię. W tym samym roku przeniesiono go do 4 pułku artylerii polowej, w którym służył do 1926 roku.
W ramach swojego rozwoju zawodowego ukończył Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy. 15 sierpnia 1928 roku, na mocy dekretu prezydenta RP, otrzymał awans na podporucznika ze starszeństwem od tej samej daty i z 69. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Minister spraw wojskowych wcielił go do pułku manewrowego artylerii w Toruniu. Z kolei 2 grudnia 1930 roku prezydent RP awansował go na stopień porucznika, przyznając mu 69. lokatę w korpusie oficerów artylerii. W marcu 1934 roku zajmował stanowisko zastępcy oficera administracji materiałowej pułku, a w 1938 roku został przeniesiony do korpusu oficerów administracji z grupy administracyjnej.
Awans na kapitana nastąpił w marcu 1939 roku, kiedy to uzyskał 93. lokatę w korpusie administracji. W tym okresie pełnił służbę w 31 pułku artylerii lekkiej w Toruniu jako oficer administracyjno-materiałowy.
W obliczu kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez Sowietów, a w grudniu 1939 roku znajdował się już w obozie w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 roku został przekazany w ręce naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego (na liście wywózkowej z 2 kwietnia 1940 roku, poz. 100). Niestety, w dniach 4 a 7 kwietnia 1940 roku poniósł tragiczną śmierć w Katyniu, gdzie został pochowany. Od 28 lipca 2000 roku spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 roku, w ramach honorowania jego pamięci, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie mianował Edwada Kwitowskiego na stopień majora. Uroczystość ogłoszenia tego awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Edward Kwitowski był żonaty z Zofią z Drywów, z którą doczekał się dwojga dzieci: córki Krystyny, urodzonej 29 kwietnia 1931 roku, oraz syna Tadeusza.
Ordery i odznaczenia
Edward Kwitowski był osobą, która została odznaczona licznymi medalami i orderami, co świadczy o jego zasługach i poświęceniu dla kraju. Oto lista jego odznaczeń:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 1273,
- Krzyż Niepodległości – przyznany 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi – przyznany w 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych,
- Medal Zwycięstwa.
Przypisy
- Kwitowski Edward. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 11.11.2023 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 25.05.2022 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 314.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 747.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 54.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11.11.1931 r., s. 370.
- Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 171.
- Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 334.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 15.08.1928 r., s. 272, 281.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 03.12.1930 r., s. 338.
- a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 375.
- a b Kolekcja ↓, s. 1.
- a b Kolekcja ↓, s. 3.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Władysław Welz | Władysław Bandurski (żołnierz) | Wiktor Raczyński | Stefan Błocki | Czesław Stopiński | Czesław Dyrcz | Stanisław Dąbrowa-Kostka | Ryszard Ogonowski | Józef Łępkowski | Wilhelm Kiczak | Edward Marian Peristy | August Menczak | Walenty Parat | Władysław Garlicki | Władysław Milko | Aleksander Szymański (1927–2017) | Krzysztof Grabowski (żeglarz) | Mirosław Pawlisz | Roman Bereski | Elżbieta KorompayOceń: Edward Kwitowski