Edward Marian Peristy, urodzony 15 maja 1897 roku w Przemyślu, był postacią o niezwykłej biografii. Jako podpułkownik saperów Wojska Polskiego, jego kariera wojskowa jest przykładem oddania i profesjonalizmu w jednym z najbardziej wymagających zawodów.
Zmarł 1 października 1959 roku w Londynie, co zbiegło się z ważnymi wydarzeniami w historii Polski i Europy. Warto przyjrzeć się jego życiu i osiągnięciom w kontekście jego roli w Polskich Siłach Zbrojnych.
Życiorys
Edward Marian Peristy przyszedł na świat 15 maja 1897 roku w Przemyślu, w rodzinie Zachariasza. Swoją służbę wojskową rozpoczął w II Brygadzie Legionów Polskich. Dnia 17 lipca 1919 roku, jako plutonowy batalionu etapowego w Stanisławowie, otrzymał awans na podchorążego, z datą początkową 1 lipca 1919 roku, oraz przeniesienie do kompanii zapasowej I batalionu saperów.
W 1921 roku wziął udział w Kursie Pontonierskim w Modlinie. Po ukończeniu tego kursu, w 1922 roku, został przydzielony do 4 pułku saperów. Zaledwie rok później przeniesiono go do 6 pułku saperów, gdzie objął funkcję dowódcy XII batalionu saperów. W 1924 roku, jako słuchacz Kursu Doszkolenia Oficerów Saperów, uczestniczył w szkoleniu w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów mieszczącym się w Warszawie. Po zakończeniu szkolenia ponownie wrócił do 6 pułku saperów.
W 1928 roku objął rolę kwatermistrza w tymże pułku. Następnie, 29 stycznia 1929 roku, został komendantem kadry 6 pułku saperów w Przemyślu. Już 23 sierpnia 1929 roku został przeniesiony do dowództwa 4 Dywizji Piechoty w Toruniu na stanowisko szefa saperów. W 1931 roku, 23 października, powierzono mu dowodzenie 8 batalionem saperów w Toruniu na stanowisku oficera do spraw wyszkolenia.
W dniu 2 listopada 1931 roku, Edward Marian Peristy rozpoczął 6-miesięczny kurs taktyczny dla oficerów saperów w Wyższej Szkole Wojennej. W 1934 roku przeniesiono go do 5 batalionu saperów w Krakowie, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy batalionu. W kolejnym roku zajmował się dowodzeniem 3 batalionem Saperów Wileńskich. 11 maja 1937 roku, został przeniesiony do Rezerwy Personalnej Oficerów przy Inspektorze Saperów, współpracując z generałem dywizji Stefanem Dąb-Biernackim.
W roku 1939 Edward pozostał w Rezerwie Personalnej Oficerów, lecz niestety w tym samym roku dostał się do niewoli radzieckiej. Trafił do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu. Na skutek porozumienia polsko-radzieckiego odzyskał wolność i przyłączył się do nowo formowanej Armii generała Andersa. Jako dowódca saperów 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, a później, w ramach Komisji Studiów Wojskowych 2 Korpusu, brał udział w walkach we Włoszech.
Zmarł 1 października 1959 roku w Londynie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek wojskowy oraz niezatarte ślady w historii polskiej armii.
Awanse
Kariera Edwarda Mariana Peristy obfituje w kilka istotnych awansów, które podkreślają jego rozwój zawodowy w wojskowości. Wśród najważniejszych osiągnięć wymienia się następujące awanse:
- kapitan – uzyskane starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919,
- major – uzyskane starszeństwo z dniem 1 stycznia 1928 oraz 12. lokata,
- podpułkownik – uzyskane starszeństwo z dniem 19 marca 1939 roku.
Ordery i odznaczenia
Edward Marian Peristy otrzymał szereg odznaczeń i nagród w uznaniu jego zasług i poświęcenia. Wśród nich należy wymienić:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
- Krzyż Niepodległości (4 lutego 1932),
- Krzyż Walecznych (otrzymany czterokrotnie: po raz pierwszy w 1922 oraz po raz 2, 3 i 4 w 1923),
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
- Odznakę „Za wierną służbę”.
Przypisy
- Baza personalna: Edward Marian Peristy Wojskowe Biuro Historyczne [dostęp 08.06.2021 r.]
- Tajny Dziennik Personalny nr 2 z 19.03.1939 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 6 z 18.04.1935 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 11 z 17.06.1934 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 13 z 09.12.1932 r.
- Rozkaz wewnętrzny Nr 34 GISZ z 15.05.1936 r., Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/106, s. 66
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 23.10.1931 r., s. 332
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23.08.1929 r., s. 296
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29.01.1929 r., s. 14
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 90 z 05.09.1924 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 5 z 21.02.1928 r.
- Rocznik Oficerski z 1928.
- Spis oficerów na dzień 01.06.1921 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 31 z 16.09.1922 r.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 57 z 29.05.1923 r.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 884, 908.
- Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 81 z 31.07.1919 r., poz. 2856.
- M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 5 z 13.03.1932 r., s. 196.
- Rocznik Oficerski z 1939.
- Lista jeńców Kampanii Wrześniowej 1939, umieszczonych w obozie w Griazowcu nr 1077.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 15 z 11.11.1928 r.
- a b Saperzy w Służbie Polsce, s. 580.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Edward Kwitowski | Władysław Welz | Władysław Bandurski (żołnierz) | Wiktor Raczyński | Stefan Błocki | Czesław Stopiński | Czesław Dyrcz | Stanisław Dąbrowa-Kostka | Ryszard Ogonowski | Józef Łępkowski | August Menczak | Walenty Parat | Władysław Garlicki | Władysław Milko | Aleksander Szymański (1927–2017) | Krzysztof Grabowski (żeglarz) | Mirosław Pawlisz | Roman Bereski | Elżbieta Korompay | Jewhen StachiwOceń: Edward Marian Peristy