Leopold Cehak


Leopold Jan Cehak, urodzony 29 października 1889 roku w Przemyślu, to postać, która zapisała się w historii jako generał brygady Wojska Polskiego. Jego życie trwało do 8 maja 1946 roku, kiedy to zmarł w Nicei.

W biegu wydarzeń historycznych Cehak odegrał ważną rolę, a jego wkład w rozwój polskiej armii jest wciąż pamiętany i doceniany.

Życiorys

Leopold Cehak przyszedł na świat w rodzinie, której głową był Jan, werkmistrz kolei państwowej, oraz Maria z Fuhrherrów. W jego rodzinie wyróżniało się pięciu braci, z których trzech również osiągnęło status oficerów zawodowych: Karol (1887–1935), major lekarz weterynarii, Franciszek Jan (1891–1957), major piechoty oraz Leon August (1895–1982), pułkownik żandarmerii. Oprócz tego, w gronie bliskich były również dwóch bratanków, którzy wstąpili na ścieżkę wojskową: Leopold Wiktor (1915–1941), podporucznik w 27 Pułku Ułanów, oraz Władysław (ur. 1919), podporucznik obserwator.

W latach 1896–1900 uczęszczał do szkoły ludowej w Przemyślu, a następnie ukończył gimnazjum w 1909 roku, uzyskując maturę. W okresie 1909–1914 studiował prawo na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie. W tym samym czasie, odbył również roczną ochotniczą służbę wojskową. W 1912 oraz 1913 roku wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, co miało związek z wojną bałkańską. Był przydzielony do pułku artylerii polowej nr 30 w Przemyślu, który w 1916 został przekształcony w pułk armat polowych nr 24, a następnie w 1918 w pułk artylerii polowej nr 24. W czasie I wojny światowej brał aktywny udział w działaniach wojennych, początkowo jako oficer rezerwy, a od 1917 roku jako oficer zawodowy. W 1916 roku walczył na froncie rumuńskim, a w 1918 na włoskim, gdzie doznał rany podczas walk nad Sączą.

Po zakończeniu wojny, 21 listopada 1918 roku, ochotniczo wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Pełnił różne funkcje, w tym dowódcy baterii zapasowej w 11 pułku artylerii polowej do 1 marca 1919 roku, dowódcy dywizjonu w 2 pułku artylerii ciężkiej oraz dowódcy 2 pac do 16 października 1919. Po tym czasie dowodził dywizjonem w 4 pułku artylerii ciężkiej, uczestnicząc w walkach na Ukrainie, Lwowie oraz w Galicji Wschodniej, a później w wojnie z bolszewikami.

W marcu 1920 roku ukończył VIII kurs w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie, a w 1921 roku kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzeleckiej Artylerii w Toruniu. Od 17 kwietnia 1921 roku, był dowódcą 4 dywizjonu artylerii ciężkiej, a później zastępcą dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów w Zamościu, aby następnie objąć dowództwo nad tym pułkiem. 21 stycznia 1930 roku został mianowany dowódcą 6 Grupy Artylerii we Lwowie, a 14 marca 1932 II dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie. W grudniu 1934 roku objął stanowisko szefa Departamentu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, i 28 stycznia 1938 roku został dowódcą 30 Poleskiej Dywizji Piechoty w Kobryniu.

W marcu 1939 roku 30 DP została zmobilizowana, a jednostka przewieziona w rejon koncentracji koło Działoszyna, wchodząc w skład Grupy Operacyjnej „Piotrków”. Od 1 września 1939 roku uczestniczyła w dramatycznych walkach granicznych, stawiając czoła dwóm niemieckim dywizjom, a następnie prowadząc zacięte walki opóźniające. Do najcięższych należały bitwy pod Szczercowem, Jeżowem oraz Żyrardowem. Od 13 września bronił Twierdzy Modlin na odcinku „Twierdza”, aż do momentu jej kapitulacji 29 września.

Po kapitulacji Leopold znalazł się w niewoli niemieckiej, przebywając w Oflagu VIII E Johannisbrunn od 30 października 1940 roku do 27 kwietnia 1942 roku oraz Oflagu VII A Murnau od 29 kwietnia 1942 roku do 29 kwietnia 1945 roku. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie, osiedlił się w Nicei we Francji, gdzie mieszkał w hotelu „Imperator” w towarzystwie innych polskich generałów, którzy dotarli z obozów jenieckich. Zmarł 8 maja 1946 roku w Nicei i spoczął na lokalnym cmentarzu Caucade, w kwaterze 48, rząd 2 od wejścia, grób 2 od żywopłotu.

Awanse

Leopold Cehak, znany ze swojej kariery wojskowej, miał wiele znaczących awansów w czasie swojego życia. Jego droga w strukturach wojskowych była następująca:

  • kadeci – 1911 z przyznanym starszeństwem od 1 stycznia 1911 w korpusie oficerów rezerwy artylerii polowej oraz górskiej,
  • podporucznik – w roku 1914,
  • porucznik – ze starszeństwem przypadającym na 1 lutego 1916 w korpusie oficerów rezerwy artylerii polowej i górskiej,
  • porucznik – ze starszeństwem z 1 marca 1915 w korpusie oficerów artylerii polowej i górskiej,
  • kapitan – w roku 1918,
  • major – w roku 1920,
  • podpułkownik – 3 maja 1922 roku zweryfikowany z przyznanym starszeństwem od 1 czerwca 1919, z 80. lokatą w korpusie oficerów artylerii,
  • pułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem od 15 sierpnia 1924, z 15. lokatą w korpusie oficerów artylerii,
  • generał brygady – ze starszeństwem od 1 stycznia 1936, z 4. lokatą w korpusie generałów.

Ordery i odznaczenia

Leopold Cehak był osobą, która otrzymała wiele zaszczytów i odznaczeń za swoje osiągnięcia oraz odwagę. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych nagród:

  • Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 11,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 11812 (28 września 1939),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931),
  • Krzyż Walecznych nr 41758 (1922),
  • Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 (1928),
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928),
  • Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938),
  • Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938),
  • Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z Mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry),
  • Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z Mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry),
  • Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry),
  • Order Korony Żelaznej III klasy z Mieczami (Austro-Węgry),
  • Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry),
  • Medal Rannych (Austro-Węgry).

Przypisy

  1. a b c d e f g Zenon Andrzejewski: Leopold Cehak. W: Ewa Grin-Piszczek, Tomasz Pudłocki, Anna Siciak (red.): Przemyski słownik biograficzny. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk : Archiwum Państwowe, 47-51. 2016 r. ISBN 978-83-61329-17-6.
  2. Iwona M.I.M. Dacka-Górzyńska, Sławomir S. Górzyński: Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2015 r. ISBN 978-83-7181-781-6.
  3. Rybka i Stepan 2006, s. 540.
  4. Rybka i Stepan 2006, s. 5.
  5. Łukomski G., Polak P., Suchcitz S., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997 r., s. 368.
  6. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952 r., s. 11.
  7. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  8. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 236.
  11. Rocznik Oficerski 1932, s. 175.
  12. Rocznik Oficerski 1928, s. 377.
  13. Rocznik Oficerski 1924, s. 642.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 57.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 6.
  16. Ranglisten 1918, s. 1160.
  17. Ranglisten 1917, s. 933.
  18. Ranglisten 1916, s. 717.
  19. Ranglisten 1916, s. 665.
  20. Ranglisten 1917, s. 852.
  21. Ranglisten 1918, s. 1042.
  22. Lista starszeństwa 1922, s. 188.
  23. Stawecki 1994, s. 92.

Oceń: Leopold Cehak

Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:20