Jerzy Wojciech Wójcik, urodzony 11 kwietnia 1937 roku w Przemyślu, jest osobą o imponującej karierze zawodowej. To polski prawnik, kryminolog oraz kryminalistyk, który łączy pracę akademicką z praktyką w sektorze bankowym.
Wójcik pełni obecnie rolę profesora nadzwyczajnego w Wszechnicy Polskiej Szkoły Wyższej w Warszawie, gdzie z zaangażowaniem naucza w Katedrze Nauk o Bezpieczeństwie. Jako członek Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego im. prof. Stanisława Batawii, współpracuje z innymi specjalistami w dziedzinie kryminalistyki.
Jego badania koncentrują się na wielu kluczowych zagadnieniach, w tym na:
- przestępczości zorganizowanej,
- patologiach obrotu gospodarczego,
- bezpieczeństwie instytucji i transakcji finansowych,
- ochronie informacji oraz wywiadu gospodarczego.
Jako doświadczony analityk przestępczości ekonomicznej, Jerzy Wojciech Wójcik jest autorem imponującej liczby ponad 200 publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym aż 33 książek, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój wiedzy w obszarze swojej specjalizacji.
Życiorys
Jerzy Wojciech Wójcik pochodzi z rodziny górników soli w Wieliczce. Maturę ogólnokształcącą zdał w Korpusie Kadetów im. gen. K. Świerczewskiego w Warszawie w 1955 roku. Następnie ukończył Oficerską Szkołę MO w Szczytnie, zdobywając dyplom w 1957 roku. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się od walki z przestępczością związaną z życiem i zdrowiem w KSMO, a później zaangażował się w przeciwdziałanie przestępczości gospodarczej jako funkcjonariusz KGMO.
W 1975 roku uzyskał tytuł magistra prawa na Akademii Spraw Wewnętrznych, gdzie ukończył również studia podyplomowe z zakresu pedagogiki oraz zdobył stopień doktora w 1987 roku. Praca doktorska nosiła tytuł Rola MO w przeciwdziałaniu przestępczości związanej z alkoholizmem. W 2005 roku obronił pracę habilitacyjną na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego na temat przeciwdziałania praniu pieniędzy.
W latach 1975–1986 pełnił funkcję starszego wykładowcy w Zakładzie Kryminologii Instytutu Kryminalistyki i Kryminologii Akademii Spraw Wewnętrznych. W 1991 roku, jako funkcjonariusz Biura Prewencji Komendy Głównej Policji, przeszedł na emeryturę w stopniu pułkownika po pozytywnej weryfikacji.
Od 1991 do 2001 roku pracował jako doradca ds. bezpieczeństwa finansowego w Centrali Banku Handlowego w Warszawie S.A. W 2001 roku całkowicie poświęcił się działalności naukowo-dydaktycznej, pracując na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz w Wyższej Szkole Informatyki Zarządzania i Administracji w Warszawie. W czerwcu 2015 roku miał zaszczyt obchodzić czterdziestolecie swojej pracy naukowej i dydaktycznej. Jego osiągnięcia zawodowe oraz społeczne były wielokrotnie nagradzane odznaczeniami państwowymi.
Kierunki badań i analiz
Jerzy Wojciech Wójcik, w ramach swoich innowacyjnych badań oraz analiz, zwraca uwagę na wymagania praktyki związanej z bezpieczeństwem obrotu gospodarczego oraz obywateli w Polsce. Jego prace obejmują różnorodne aspekty, takie jak:
- czynniki wpływające na nasilanie się wiktymizacji społecznej oraz rola, jaką pełni wiktymologia kryminalna w kontekście przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu, zwracając uwagę na rosnącą wiktymizację w obszarze cyberprzestrzeni,
- wiktymologiczne aspekty zarządzania kryzysami, które dotyczą zarówno instytucji bankowych, jak i innych przedsiębiorstw,
- uwarunkowania związane z przestępczością nieletnich oraz nieprzystosowaniem społecznym, z uwzględnieniem negatywnego wpływu niektórych młodzieżowych subkultur,
- wpływ współczesnych relacji społeczno-politycznych oraz biznesowych na patologie gospodarcze i genezę obecnych afer, które dezintegrują kontrolne działania,
- badania nad tak zwanymi „ciemnymi” oraz „złotymi” liczbami przestępstw, jak również problematyką policyjnych statystyk przestępczości,
- analizowanie aktualnych aspektów cyberprzestępczości oraz metod ich zapobiegania, a także skomplikowaną kwestię rozpoznawania oraz zabezpieczania elektronicznych śladów transakcyjnych,
- wprowadzenie do teorii kryminalistyki nowego terminu odnoszącego się do tzw. śladu transakcyjnego, który odgrywa znaczącą rolę w postępowaniach dotyczących przestępstw gospodarczych, w szczególności oszustw finansowych. Wójcik zauważa, że „transakcje związane z modus operandi sprawców prania pieniędzy mają najczęściej legalny charakter, ale trudności w ich rozpoznaniu są znaczne. Ślady dokumentacyjne tych transakcji, zarówno w instytucjach finansowych, jak i niefinansowych, często są jawne i zdają się być zgodne z prawem”. Równocześnie wielu autorów dostrzega znaczenie tego pojęcia,
- akcentowanie ważności edukacji oraz profesjonalizmu w działaniach prewencyjnych, zwłaszcza w kontekście takich kwestii jak pranie pieniędzy, oszustwa finansowe oraz cyberprzestępczość,
- analizowanie przestępczości zorganizowanej, w tym mafijnej, porwań dla okupu, handlu ludźmi oraz organami ludzkimi, a także ocena systemu prawnego mającego na celu ich zwalczanie,
- szczegółowe badania nad ochroną praw własności intelektualnej, która stanowi kluczowy problem współczesnych czasów,
- wdrażanie innowacyjnych programów, takich jak „Know Your Customer” Policy, które są niezwykle efektywne w walce z oszustwami. Jako pierwszy w Polsce, w latach 90. XX wieku, zastosował ten program w praktykach bankowych, przyczyniając się do edukacji pracowników oraz organizacji konferencji naukowych,
- opracowywanie wykładów oraz publikacji dotyczących trudnych zagadnień związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu. Wojciech Wójcik jest autorem jednej z pierwszych polskich monografii poświęconych tym zjawiskom, za co 10 kwietnia 1997 roku otrzymał gratulacje od Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego,
- uzyskanie uznania za swój profesjonalizm w odniesieniu do przeciwdziałania praniu pieniędzy, co doprowadziło do delegacji do prac w grupie ekspertów, składającej się z renomowanych prawników, w ramach prac sejmowej podkomisji, której celem było opracowanie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, uchwalonej 16 listopada 2000 roku oraz w konsekwencji powołanie go na eksperta Rady do Spraw Informacji Finansowej przy Ministrze Finansów, co miało na celu kreowanie polskiej jednostki wywiadu finansowego,
- szeroką analizę problematyki ochrony informacji, dostępu do informacji publicznej oraz prawnej ochrony informacji poufnych, w kontekście wywiadu i kontrwywiadu gospodarczego, przy równoczesnym szanowaniu tajemnicy przedsiębiorstwa i zasad legalnej konkurencji,
- podkreślenie znaczenia nowoczesnych i kreatywnych metod przestępczych oraz potrzeby kompleksowej edukacji w zakresie identyfikacji zagrożeń. Wiele jego badań koncentruje się na konieczności wymiany doświadczeń między przedstawicielami nauki i praktyki, co stanowi istotny element dla rozwoju analiz i badań naukowych.
Przypisy
- J.W. Wójcik, Ochrona informacji a wywiad gospodarczy. Zagadnienia kryminalistyczne, kryminologiczne i prawne, Warszawa 2016.
- J.W. Wójcik, Kryminologia. Współczesne aspekty, Warszawa 2014.
- J.W. Wójcik, Przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej. Zagadnienia prawne, kryminologiczne i kryminalistyczne, Warszawa 2011.
- J.W. Wójcik, Cyberprzestrzeń – kryminologiczne i kryminalistyczne zagadnienia śladu transakcyjnego i elektronicznego, [w:] E. Gruza, M. Goc, T. Tomaszewski (red.), Co nowego w kryminalistyce – przegląd zagadnień z zakresu zwalczania przestępczości, Warszawa 2010, s. 375–407.
- J.W. Wójcik, Pranie pieniędzy. Kryminologiczna i kryminalistyczna ocena transakcji podejrzanych, TWIGGER, Warszawa 2002.
- J.W. Wójcik, Przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu, Warszawa 2007.
- J.W. Wójcik, Fałszerstwa dokumentów publicznych. Rozpoznawanie i zapobieganie, Warszawa 2005.
- M. Haś, K. Stępniak, J.W. Wójcik, Włamywacz mieszkaniowy i jego ofiara, Warszawa 1988.
- J.W. Wójcik, Kryminalistyczne problemy zapobiegania oszustwom zaliczkowym (nigeryjskim). Program „Poznaj swojego klienta”, Toruń 1996.
- J.W. Wójcik, Zachowania dewiacyjne alkoholików, Warszawa 1976.
- J.W. Wójcik, Kryminologia. Współczesne aspekty, Warszawa 2014 oraz J.W. Wójcik, Kontrowersje wokół ACTA, czyli spór o prawa własności intelektualnej, [w:] Zeszyty Naukowe WSIZiA 2014, nr 1(26).
- P. Chlebowicz, W. Filipkowski: Analiza kryminalna. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe, Warszawa 2011, s. 70.
- J.W. Wójcik, Oszustwa finansowe. Zagadnienia kryminologiczne i kryminalistyczne, Warszawa 2008.
- R.A. Small, Know Your Customer Policy, [w:] Financial Action Task Force: Money Laundering Symposium, March 2-5, 1993 Warsaw, Poland.
- J.W. Wójcik, Pranie pieniędzy. Studium prawno – kryminologiczne i kryminalistyczne, Toruń 1997.
- J.W. Wójcik, Oszustwa finansowe. Zagadnienia kryminologiczne i kryminalistyczne, Warszawa 2008, s. 78.
- J.W. Wójcik, Zarządzanie sytuacją kryzysową na przykładzie napadu rabunkowego na bank, [w:] R. Borowiecki, M. Kwieciński, Informacja w zintegrowanej Europie. Koncepcje i narzędzia zarządzania wobec wyzwań i zagrożeń. Materiały sympozjum naukowego zorganizowanego przez Katedrę Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Akademii Ekonomicznej w Krakowie 27.02.2006 r., Warszawa 2006, s. 158–178.
- J.W. Wójcik, Od hipisów do satanistów, Kraków 1992.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Aleksander Axer | Jan Kozak (chemik) | Adam Fischer | Wiesław Bilan | Zygmunt Majerski | Mieczysław Zlat | Elwira Lisowska | Antoni Filipowicz (fitopatolog) | Elżbieta Horn | Monika Maciewicz | Tadeusz Depciuch | Helene Deutsch | Mosze Altbauer | Mateusz Mieses | Ryszard Ruszel | Lilianna Stawarz | Henryk Jordan | Władysław Tarnawski | Władysław Wojewoda | Zdzisław NowakowskiOceń: Jerzy Wojciech Wójcik