Andrzej Boleski

Nauka i edukacja

Andrzej Boleski, znany również jako Andrzej Baumfeld, to postać o znaczącym wkładzie w polską historię literatury. Urodził się 5 kwietnia 1877 roku w Przemyślu, a jego życie zakończyło się 10 października 1965 roku w Łodzi.

Był nie tylko wybitnym historykiem literatury, ale także wielce cenionym wykładowcą akademickim. Jako profesor zwyczajny, przyczynił się do rozwoju nauczania oraz badań literaturoznawczych w Polsce.

Życiorys

Andrzej Boleski urodził się jako syn prawnika Jakuba Baumfelda oraz Tekli z domu Grunberg. W 1894 roku zakończył edukację w tradycyjnym gimnazjum w Przemyślu. Potem podjął studia z zakresu medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie podczas swojego pobytu w Krakowie aktywnie uczestniczył w pracach organizacji młodzieżowej „Zjednoczenie” oraz publikował artykuły w pismach socjalistycznych. W 1898 roku na krótko przerwał studia, aby przez pół roku studiować filologię polską na Uniwersytecie Lwowskim, a następnie powrócił do Krakowa, gdzie w 1902 roku uzyskał absolutorium.

W kolejnych latach, od 1903 roku, rozpoczął pracę jako nauczyciel w Krakowie i Zakopanem. Zaangażował się również w działalność grupy niepodległościowej „Odrodzenie”, gdzie publikował swoje pierwsze prace. W 1908 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie od 1910 roku swoje teksty zaczęły ukazywać się na łamach wielu uznawanych czasopism, takich jak „Krytyka”, „Prawda”, „Sfinks”, „Tygodnik Ilustrowany” i „Nowe Tory”, w których był sekretarzem redakcji. W latach 1912–1914 uczył literatury w szkole średniej w Klarysewie.

W obliczu wybuchu I wojny światowej, Boleski wrócił do Krakowa, gdzie współpracował z pismem „Nowa Reforma”. Od 1915 roku mieszkał w Wiedniu, gdzie w wielu gazetach wiedeńskich i berlińskich pisał o sprawach polskich, współpracując z Biurem Prasowym Naczelnego Komitetu Narodowego. W okresie lat 1916–1918 pełnił funkcję sekretarza tygodnika „Polen”, który był organem Naczelnego Komitetu Narodowego.

Po zakończeniu wojny, Boleski osiedlił się z powrotem w Warszawie, gdzie został edytorem w wydawnictwie „Wendego Biblioteka Klasyków” i nauczycielem w warszawskich szkołach średnich. W 1919 roku uzyskał habilitację, co otworzyło mu drogę do pracy w Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie od 1926 roku był profesorem historii literatury. W latach 1928–1939 wykładał również na filii Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi oraz w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. W 1936 roku został profesorem nadzwyczajnym WWP oraz członkiem Państwowej Komisji Egzaminacyjnej.

W czasie II wojny światowej Boleski zafunkcjonował jako organizator tajnego nauczania w Warszawie, a później w Łowiczu, gdzie mieszkał od 1944 roku. W marcu 1945 roku osiedlił się w Łodzi, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca historii literatury polskiej na Uniwersytecie Łódzkim. W 1947 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, a w 1948 przeszedł na emeryturę. Był również aktywnym członkiem Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz kierownikiem kursów dokształcających dla nauczycieli. Angażował się w działania Komisji do Badań nad Literaturą i Kulturą Polską Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz zarządu Towarzystwa Literackiego imienia A. Mickiewicza, do którego przynależał od 1951 roku.

Andrzej Boleski został pochowany na cmentarzu Doły w Łodzi.

Publikacje

Andrzej Boleski to postać, której twórczość literacka i publicystyczna ma znaczące miejsce w polskiej kulturze. Poniżej przedstawiamy wykaz jego najważniejszych publikacji:

  • Andrzej Towiański. Dwa odczyty. Lwów: Odrodzenie 1904,
  • Andrzej Towiański i towianizm. Zarys chwili i postaci. Kraków: Księgarnia D. E. Friedleina 1908,
  • Ewangelia Syna Bożego z ducha i natury. Kraków: Nakład autora 1906,
  • Juliusza Słowackiego liryka lat ostatnich (1842-1848). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1949,
  • „Ksiądz Marek” Słowackiego a „Sprawa Boża”. Warszawa: Wolna Wszechnica Polska 1922,
  • Na Górze Przemienienia. Warszawa: Gebethner i Wolff 1913,
  • Polska myśl mesjaniczna. Warszawa: E. Wende i Spółka 1910,
  • Sam na sam z duszą kapłanką. Kraków: Księgarnia D. E. Friedleina 1908 [Proza poetycka],
  • Słownictwo Juliusza Słowackiego. Cz. 4, dział 1. Spośród słownictwa „Króla-Ducha”. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1951,
  • Słownictwo Juliusza Słowackiego 1825-1849. Łódź, Wrocław: Ossolineum 1956,
  • Sprawa polska a Żydzi. Warszawa: E. Wende i Spółka 1911,
  • Stanisław Wyspiański jako poeta powstania listopadowego. Warszawa: Wolna Wszechnica Polska 1931,
  • W sferze wyobraźni poetyckiej J. Słowackiego. Główne motywy obrazowania. Łódź: Ossolineum 1960,
  • Zygmunt Krasiński. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1947.

Przypisy

  1. a b c d e f g AlicjaA. Szałagan AlicjaA., JadwigaJ. Czachowska JadwigaJ., Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1, A – B [online], IBL PAN, sygn. III-19.452 t.1-10, 1994 [dostęp 16.12.2023 r.]
  2. nekrolog, „Dziennik Łódzki” (244), bc.wbp.lodz.pl, 13.10.1965 r. [dostęp 16.12.2023 r.]

Oceń: Andrzej Boleski

★★★★★
Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:17