Włodzimierz Kulczycki, znany również jako Wołodymyr Kulczycki, to postać o niezwykle bogatym dorobku zawodowym i naukowym. Urodził się 27 marca 1862 roku w Przemyślu, gdzie rozpoczęła się jego fascynująca kariera.
Zmarł w Lwowie w dniach 9 lub 10 maja 1936 roku. Jego życie zawodowe było ściśle związane z weterynarią oraz zoologią, w ramach których zdobył uznanie jako lekarz weterynarii i anatom zwierząt.
Włodzimierz Kulczycki przez wiele lat pełnił także funkcję profesora oraz rektora Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, gdzie przekazywał swoją wiedzę kolejnym pokoleniom studentów.
Oprócz działalności naukowej, Kulczycki był pasjonatem sztuki, szczególnie wschodnich kobierców, co czyni go również kolekcjonerem tych unikatowych dzieł.
Życiorys
Włodzimierz Kulczycki był przedstawicielem rodziny Kulczyckich, pochodzącej z Przemyśla, reprezentującym narodowość rusińską oraz wyznanie greckokatolickie. Po ukończeniu C. K. Gimnazjum w Kołomyi w 1882 roku, rozpoczął studia w dziedzinie nauk przyrodniczych w Wiedniu i Lwowie, które zakończył uzyskując tytuł doktora filozofii i chemii w Lwowie w 1887 roku. W późniejszym okresie zdobył także tytuł lekarza weterynarii, kończąc Szkołę Weterynaryjną w tym samym mieście.
Jego kariera zawodowa obejmowała pracę jako asystent w katedrze zwierząt domowych, a także pełnienie funkcji lekarza weterynarii koni, zarówno w transporcie kolejowym, jak i miejskim, od 1891 do 1905 roku. Od 1894 roku prowadził wykłady, a w 1906 roku objął stanowisko profesora zwyczajnego anatomii opisowej, histologii i embriologii na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Jako kierownik katedry anatomii opisowej, odegrał istotną rolę w rozwoju tej instytucji.
W czasie I wojny światowej pozostał w Lwowie, gdzie jako jeden z nielicznych pracowników uczelni roztaczał pieczę nad jej majątkiem. Spędzał czas w uczelni od października 1917 do 1919 roku, kiedy to pełnił funkcję rektora. Kulczycki był autorem licznych publikacji związanych z zoologią i weterynarią, a także wykładał na prywatnych Wyższych Kursach Ziemiańskich. W 1934 r. przeszedł na emeryturę, a Akademia Medycyny Weterynaryjnej przyznała mu tytuł doctor honoris causa.
Osobistym życiem Kulczyckiego zarządzała jego żona, Maria Ludwika z domu Michałowska (1870-1935), która była krewną Marii Skłodowskiej-Curie. Włodzimierz Kulczycki zmarł 9 lub 10 maja 1936 roku we Lwowie, a zgodnie z jego ostatnią wolą, małżeństwo Kulczyckich zostało pochowane w krypcie grobowej Kulczyckich i Dobrzańskich, mającej kształt piramidalny, na cmentarzu przy Cerkwi Świętej Trójcy w Międzybrodziu koło Sanoka. Grobowiec zaprojektowała jego siostrzenica, Iryna Dobrianska, dyrektorka szkoły powszechnej w Międzybrodziu, która pierwotnie stworzyła go na potrzeby własnej rodziny. Prace nad grobowcem przeprowadzono z dbałością o najdrobniejsze detale, wzorując się na piramidzie Cheopsa z Gizy, zachowując proporcje 1:50.
Uroczystości pochówku dopełniają inskrypcje w języku polskim i ukraińskim, a powyżej nich umieszczono krzyż maltański. Ich syn, dr Jerzy Kulczycki (1898-1974, archeolog), zgodnie z ostatnią wolą zaliczany jest do grona rodzinnych. Po zgonie ojca przejął jego kolekcję, z której część w stylu pałacowym i dworskim została sprzedana i trafiła na Zamek Królewski na Wawelu w 1964 roku. Pozostała część kolekcji została po śmierci Jerzego przekazana do Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, gdzie utworzono Galerię Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich w 1981 roku, usytuowaną obok Willi Pod Jedlami.
W setną rocznicę zakupu pierwszych zabytkowych tkanin przez Włodzimierza Kulczyckiego, od czerwca do września 2006 roku zorganizowano wystawę na Wawelu w Krakowie. O jego kolekcji opowiada film fabularny pt. Strażniczka, w którym bohaterką jest Anna Piotrowicz-Kulczycka, późniejsza opiekunka rodzinnej spuścizny. Po wielu latach, w miesiącach po śmierci Kulczyckiego grupa lekarzy weterynarii sfinansowała remont jego piramidalnego grobowca w Międzybrodziu.
Wybrane publikacje
Włodzimierz Kulczycki to postać, która znacząco wpisała się w historię nauki, publikując szereg istotnych prac. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jego osiągnięć, które ukazują różnorodność jego zainteresowań i badań.
- Afganistan i kraj turkomański (1885),
- Indianie Wenezueli, Guyany i Brazylii (1886),
- Tętnice skórne u psa (1889),
- Przypadek niezwykłej gałęzi tętnicy szczękowej zewnętrznej u konia (1890),
- Owady pasożytujące u ludzi i zwierząt domowych (1892),
- Homologia kończyn przednich i tylnych (1901),
- Kilka notatek z podróży (1902),
- Kobierce wschodnie XVII wieku w Muzeum Stauropigijnem we Lwowie (1910),
- Beiträge zur Kenntnis der orientalischen Gebetteppiche (1914),
- Lwowska Akademia weterynaryi w czasie inwazyi rosyjskiej (1919),
- Wschód mahometański: wystawa kobierców i innych wyrobów przemysłu artystycznego ze zbiorów lwowskich (1928),
- Kobierce mahometańskie (w: „Sztuki Piękne”, rocznik V z 1929),
- Wspomnienia z pierwszy lat lwowskiej uczelni weterynaryjnej (1932),
- Katalog wystawy kobierców mahometańskich i ceramiki azjatyckiej i europejskiej (1934).
Przypisy
- Kobierce i tkaniny wschodnie z kolekcji Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich. wawel.krakow.pl. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Wystawa kobierców wschodnich z kolekcji Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich. muzeumtatrzanskie.pl. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Galeria Sztuki na Kozińcu 8. Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich Droga na Koziniec 8. muzeumtatrzanskie.com.pl. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Włodzimierz Kulczycki h. Sas. sejm-wielki.pl. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Anna Kulczycka nie żyje. wprost.pl, 01.03.2012 r. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 27.
- Joachim Śliwa. Egyptian pyramids in Polish landscape. The Kulczycki Family in Międzybrodzie near Sanok. Rocznik BN PAU i PAN w Krakowie, t. 52. 2007. s. 500.
- Polski słownik biograficzny, 1935, s. 136.
- Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: 1991, s. 19.
- Kolekcja Kulczyckich na Wawelu. dziennikpolski24.pl, 11.07.2006 r. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Tygodnik Podhalański nr 29, 2006 r.
- Agata i Maciej Skowrońscy. Piramida w zakolu. „Tygodnik Sanocki”. Nr 13 (333), s. 5, 27.03.1998 r.
- Egzotyka z polskim charakterkiem. 22.12.2010 r. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Waldemar Bałda: Загадка надсянської піраміди. nasze-slowo.pl, 13.01.2013 r. [dostęp 15.08.2013 r.]
- Kronika Miejska. Śmierć wybitnego uczonego lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 109 z 13.05.1936 r.
- Ludwika Michałowska. sejm-wielki.pl. [dostęp 24.10.2018 r.]
- Parki krajobrazowe. sanok-przyroda.website.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Cerkiewnik polski – karta obiektu nr 00452. cerkiewne.tematy.net. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Osobliwość międzybrodzkiej nekropolii. esanok.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Kolekcja Kulczyckich pokazana na Wawelu. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Akademia Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. lwow.com.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Lwów. Środowisko akademickie Lwowa. archiwumkorporacyjne.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
- Co to jest kobierzec perski?. persja.pl. [dostęp 08.08.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Mieczysław Mazurek (lekarz) | Marian Kawski (farmaceuta) | Józef Parnas (lekarz weterynarii) | Tadeusz Miszczak | Michał Kozłowski (lekarz) | Kazimierz Orzechowski (neurolog) | Leon Zimmermann | Artur Jurczyszyn | Wiktor Lindenbaum | Wiesław Prusek | Maria Orwid | Bolesław Jałowy | Kazimierz Steier | Manes KartagenerOceń: Włodzimierz Kulczycki