Włodzimierz Bilan

---

Biografia

Włodzimierz Bilan przyszedł na świat w Przemyślu, gdzie spędził swoje wczesne lata. W 1918 roku brał udział w obronie miasta, co zostało uhonorowane przyznaniem mu „Gwiazdę Przemyśla”. Podczas konfliktu polsko-bolszewickiego pełnił służbę wartowniczą. W latach 1921-1922 był redaktorem pisma „Orlęta”. Po ukończeniu II Państwowego Gimnazjum im. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu w 1925 roku, kontynuował naukę na studiach prawniczych we Lwowie, które ukończył z tytułem magistra w 1932 roku.

Włodzimierz Bilan wykorzystywał swoje umiejętności na rzecz różnych organizacji, w tym Młodzieży Wszechpolskiej, Związku Ludowo-Narodowego oraz Stronnictwa Narodowego, którego działalność intensyfikował od 1928 roku. Poza tym był aktywnym członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W Przemyślu zainicjował utworzenie Zrzeszenia Młodzieży Narodowej, które w roku 1926 połączyło się z Obozem Wielkiej Polski. Jako wpływowy działacz, miał także zaszczyt pełnić funkcję kierownika Ruchu Młodych OWP w województwie krakowskim, a od listopada 1928 roku był redaktorem naczelnym tygodnika „Ziemia Przemyska” aż do wybuchu II wojny światowej, z krótką przerwą w latach 1930-1931.

Warto wspomnieć, że Bilan stał się celem ataków ze strony sanacji, w wyniku czego został pobity przez sierżanta Stanisława Pilara, co działo się z inspiracji dowódcy 38 pułku piechoty, płka Kostka-Biernackiego. W odpowiedzi na te wydarzenia, Bilan podjął się pisania artykułu w „Ziemi Przemyskiej”, w którym ostro krytykował polityczne wykorzystywanie wojska przez sanację. Po tym incydencie oficerowie w Przemyślu zaczęli bojkotować jego pismo. W obronie Bilana wystąpił gen. Józef Haller.

W 1933 roku, po delegalizacji OWP, Bilan spędził ponad dwa tygodnie w areszcie wraz z innymi działaczami narodowymi. W kwietniu tego samego roku objął stanowisko na czele Sekcji Młodych SN w Przemyślu, a latem został wiceprezesem Podokręgu Przemyskiego SN. Po śmierci Józefa Kostrzewskiego w kwietniu 1934 roku, przejął jego obowiązki i zasiadał w Radzie Naczelnej SN. W latach 1935-1939 pełnił funkcję radnego miejskiego w Przemyślu, gdzie był wiceprzewodniczącym Klubu Narodowego. Zanim wybuchła wojna, został również wpisany na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Przemyślu.

W obliczu nadchodzącego konfliktu, już na jesieni 1939 roku, Bilan został uwięziony przez Niemców na Zamku w Rzeszowie. Na początku 1940 roku gestapo aresztowało jego ciężarną żonę oraz braci, zabranych do KL Auschwitz, lecz sam Bilan nie trafił do aresztu, ponieważ przebywał poza miastem. W obliczu niebezpieczeństwa, poszukiwał schronienia pod zmienionymi nazwiskami: najpierw Słodkiewicz, a następnie Wroński, a swoje dni spędzał w Miechowie, gdzie jego ojciec był komendantem więzienia. Pomimo kontaktów z narodowymi działaczami, jak Władysław Owoc, Józef Haydukiewicz czy Tadeusz Lech, nie zaangażował się na nowo w politykę.

Wiosną 1945 roku osiedlił się w Krakowie. Od maja tego roku aż do czerwca 1946 roku pełnił funkcję redaktora „Centralnego Biuletynu Wewnętrznego” – dwutygodnika dla członków SN. W czerwcu 1945 roku został wpisany na listę adwokatów i otworzył kancelarię w Krakowie. Zdeklarował się jako zwolennik legalizacji SN, budując bliskie relacje ze Stanisławem Rymarem, przewodniczącym krakowskiego Komitetu Legalizacyjnego partii. W końcówce 1945 roku, z inicjatywy Tadeusza Bieleckiego, Bilan uczestniczył w rozmowach z Edwardem Sojką na temat tworzenia delegatur MSW rządu londyńskiego, co zaowocowało jego delegaturą na województwo wrocławskie.

Aresztowanie Bilana miało miejsce 1 grudnia 1946 roku. Po dwóch tygodniach w areszcie w Krakowie przetransportowano go do Warszawy, gdzie trafił do więzienia mokotowskiego. Po blisko rocznym śledztwie, 29 listopada 1947 roku, zapadł wyrok śmierci, a proces odbył się przed Wojskowym Sądem Rejonowym od 18 do 26 listopada tego samego roku. Przewodniczącym składu sędziowskiego był mjr Roman Abramowicz. Prezydent Bolesław Bierut 19 stycznia 1948 roku zamienił karę śmierci na dożywocie. Włodzimierz Bilan zmarł w szpitalu więziennym we Wronkach 21 kwietnia 1951 roku, według oficjalnych informacji na skutek raka żołądka.

Życie prywatne i rodzina

Włodzimierz Bilan był synem Michała, sierżanta armii Austro-Węgier, który po odzyskaniu niepodległości w Polsce związał swoje życie zawodowe z więziennictwem. Jego matka, Franciszka, z domu Słodkiewicz, z pewnością odgrywała ważną rolę w jego wychowaniu. Włodzimierz wyrósł w licznej rodzinie, mając ośmioro rodzeństwa, co z pewnością wpływało na jego późniejsze życiowe doświadczenia.

Żoną Włodzimierza była Michalina, której panieńskie nazwisko brzmiało Kukuła. Ich wspólne życie trwało od 1909 do 1971 roku. Z tego małżeństwa przyszło na świat dwóch synów, a wśród nich znajduje się Wiesław, który urodził się w 1940 roku, a który w późniejszym okresie swojej kariery stał się geologiem. Młodszy z synów, Tadeusz, przyszedł na świat w 1944 roku, kontynuując rodzinną tradycję w swoim własnym stylu.

---

Oceń: Włodzimierz Bilan

---