Szczepan Pilecki

---

Życiorys

Szczepan Pilecki przyszedł na świat w rodzinie o szlacheckich tradycjach. Jego ojciec, Marceli (1857–1924), był architektem oraz budowniczym, który działał w Przemyślu. Matka, Maria Czarnota-Bojarska (1863–1937), pochodziła z rodziny inżynierskiej; jej ojciec, Alfred, był znanym budowniczym oraz działaczem społecznym ze Lwowa. W 1911 roku Szczepan zakończył naukę w c.k. Gimnazjum nr 1 w Przemyślu. Następnie, w 1912 roku, rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, które z powodzeniem ukończył w 1918 roku. Po trzech latach zdobył tytuł doktora prawa na tej samej uczelni.

W czasie I wojny światowej walczył w armii austro-węgierskiej, gdzie brał udział w bitwach na froncie karpackim oraz włoskim. Po zakończeniu wojny, w latach 1918–1921, był członkiem formacji artyleryjskiej Wojska Polskiego, gdzie aktywnie uczestniczył w walkach o Śląsk Cieszyński w 1919 roku. Po przejściu do rezerwy, poszerzył swoje wykształcenie w zakresie bankowości, co doprowadziło go do Gdańska, gdzie w 1924 roku objął stanowisko dyrektora tamtejszego oddziału Ziemskiego Banku Kredytowego we Lwowie.

W 1926 roku przyjął propozycję pracy w Polskiej Agencji Drzewnej, a także stał się członkiem gdańskiego Polskiego Klubu Wioślarskiego, w którym piastował funkcję wiceprezesa w latach 1925–1926. Jego aktywność w szkolnictwie była również znacząca, pracował jako:

• nauczyciel kontraktowy w Państwowej Szkole Handlowej w Warszawie w 1931 roku,
• nauczyciel etatowy w Żeńskiej Szkole Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu w 1932 roku.

W 1932 roku został oddelegowany do Gdańska, gdzie podjął pracę w Polskiej Wyższej Szkole Handlowej Macierzy Szkolnej. W tej uczelni nauczał takich przedmiotów jak ekonomia społeczna, towaroznawstwo, historia handlu, dokumentacja oraz prawo handlowe. W tym okresie aktywnie działał w życiu polonijnym, pełniąc funkcje:

• członka Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki,
• opiekuna szkolnego koła Ligi Obrony Powietrznej Państwa,
• działacza tajnego Związku Strzeleckiego („Strzelcu”),
• członka zarządu oraz komisji szkolno-oświatowej Macierzy Szkolnej od 1933 roku,
• wicemarszałka Rady Delegatów Gminy Polskiej Związku Polaków od 1937 roku,
• współpracownika Polskiej Organizacji Wojskowej,
• uczestnika tajnych kursów teoretycznych z zakresu dowodzenia w Gdańsku oraz w innych lokalizacjach w Polsce,
• autora podręczników: Prawoznawstwo oraz Towaroznawstwo, które zostały opublikowane w 1938 roku przez Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej Macierzy Szkolnej w Gdańsku.

Niestety, po wybuchu II wojny światowej, 1 września 1939 roku, został aresztowany i przetrzymywany w gdańskim więzieniu. W wyniku represji wobec Polaków, został rozstrzelany w masowej egzekucji inteligencji polskiej w lasach piaśnickich 11 listopada 1939 roku, z tym że niektóre źródła podają daty 23 października 1939 lub 22 marca 1940 roku, gdyż jego losy sięgały także obozu Stutthof.

Po zakończeniu II wojny światowej, pamięć o Pileckim przetrwała w Gdańsku. Jego imieniem nazwano jedną z ulic w dzielnicy Wrzeszcz, która przed wojną nosiła nazwę Gustav-Radde-Weg. Obecnie jego imię nosi także tramwaj PESA Swing. Jego żona, Elisabeth Loosdau, niemieckiego pochodzenia, wyjechała do Niemiec w trakcie wojny, a syn Janusz Pilecki (ur. 1927 w Gdańsku), obecnie mieszka w Monachium, gdzie znacząco przyczynił się do tłumaczenia polskiej literatury na język niemiecki, w tym utworów Marka Hłaski, a także jest muzykologiem, posługującym się nazwiskiem Hans von Piletzki.

Ordery i odznaczenia

W życiu Szczepana Pileckiego odznaczenia i ordery odgrywały niezwykle ważną rolę, świadcząc o jego odwadze i poświęceniu. Oto lista wyróżnień, które otrzymał w trakcie swojej zasłużonej służby:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 22 kwietnia 1938 roku,
• Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II klasy, otrzymany 2 października 1919 roku,
• Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego.

---

Oceń: Szczepan Pilecki

---