Gustaw Bolesław Baumfeld

---

Życiorys

Gustaw Bolesław Baumfeld był synem Jakuba oraz Tekli z Grynbergów. Swoją edukację rozpoczął w gimnazjum zlokalizowanym w Tarnowie. W 1899 roku zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, gdzie w jego klasie uczył się również Józef Zachara. Następnie ukończył Wydział Prawno-Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku 1901.

17 września 1903 roku, jako kandydat stanu nauczycielskiego, został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Sanoku. W sierpniu 1904 roku został uwolniony od obowiązków szkolnych.

W trakcie I wojny światowej służył w 1 pułku piechoty oraz 1 pułku artylerii Legionów Polskich. Po wojnie był wykładowcą języka polskiego oraz literatury polskiej w Oficerskiej Szkole dla Podoficerów w Bydgoszczy oraz w Korpusie Kadetów nr 3 w Rawiczu. 1 grudnia 1924 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów artylerii.

Już 1 marca 1927 roku otrzymał dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia; a z dniem 30 kwietnia tego samego roku przeszedł w stan spoczynku. W 1934 roku, jako oficer stanu spoczynku, był zarejestrowany w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Poznaniu Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII i znajdował się w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII.

Po zakończeniu służby wojskowej rozpoczął pracę jako nauczyciel w poznańskich szkołach gimnazjalnych. Był autorem wielu publikacji oraz opracowań z zakresu literatury zarówno polskiej, jak i zagranicznej. Wśród jego dokonań znajduje się również tłumaczenie dzieł Antoniego Czechowa na język polski. Poza tym, zajmował się tematyką trzeźwości, pisząc broszurę w 1906 roku pod tytułem O jednym strasznym wrogu ludzi czyli o alkoholu, a także publikując artykuły w organie prasowym Towarzystwa Eleuterya do Walki z Alkoholizmem pt. Wyzwolenie.

Po kampanii wrześniowej 1939 roku oraz agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach został wzięty do niewoli przez sowieckich żołnierzy. Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku. Niestety, wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Katyniu, gdzie spoczął w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie, od 28 lipca 2000 roku, znajduje się tam Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu. W Lesie Katyńskim prowadzone były ekshumacje oraz prace archeologiczne. W 1943 roku jego ciało zostało zidentyfikowane w trakcie ekshumacji z numerem 3523, a wśród odnalezionych dokumentów były legitymacja oficerska, karta szczepień oraz zaświadczenie. Figuruje na liście wywózkowej 014 z 4 kwietnia 1940 roku.

W swoich wspomnieniach Franciszek Bielak wyróżniał Gustawa Baumfelda jako jednego z najlepszych nauczycieli-filologów.

Odznaczenie

Gustaw Bolesław Baumfeld był osobą, której wysiłki na rzecz odzyskania niepodległości zostały docenione w szczególny sposób. W dniu 2 sierpnia 1931 roku otrzymał Krzyż Niepodległości jako uznanie za swoją pracę w dziele odzyskania niepodległości.

Upamiętnienie

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło podjął decyzję o nadaniu stopnia majora pośmiertnie. Uroczysty awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, podczas wydarzenia zatytułowanego „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Publikacje

Twórczość Gustawa Bolesława Baumfelda obejmuje szereg znaczących publikacji, które mają istotne znaczenie dla polskiej literatury i kultury. Poniżej przedstawiamy zestawienie wybranych jego dzieł:

• – Analiza dramatu historycznego Stanisława Wyspiańskiego „Bolesław Śmiały” (Sanok, 1904),
• – Adaptacja powieści litewskiej Adama Mickiewicza „Grażyna”, w formie trzech dramatycznych aktów, zrealizowana przez Gustawa Baumfelda (F. West; Brody; 1905; wyd. I; „Odrodzenie”; Lwów; 1928; wyd. II),
• – Publikacja „O jednym strasznym wrogu ludzi czyli o alkoholu” (Księg. Ludowa K. Wojnara; Kraków; 1906),
• – Objaśnienia do „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego (S. Komoniewski; Tarnopol; 1906),
• – Książka „Maksym Gorkij (śladami człowieczeństwa)” (A. Staudacher (M. Haskler); Warszawa: E. Wende; 1907),
• – Objaśnienie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego (A. Brugger; Warszawa: Gebethner i Wolff; 1907),
• – Objaśnienie wierszy Adama Mickiewicza, w tym “Ody do młodości” oraz “Farys” (A. Brugger; Tarnopol; 1908),
• – Monografia „Mieczysław Romanowski. Studyum ideowe i literackie” (Księgarnia Naukowa; Warszawa; 1908 oraz F. West; Warszawa: E. Wende (A. Turkuł i T. Hiż); Brody; 1909),
• – Publikacja „Artyleryi legionów pułk pierwszy” (K. Wojnar (Wł. M. Skulska); Kraków; 1917),
• – „Metodyczne objaśnienie dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele” (J. Lisowska; Warszawa; 1917; wyd. II),
• – „Klejnoty poezji staropolskiej. Nowa antologja”, którą ułożył, wstępem i przypisami opatrzył Gustaw Bolesław Baumfeld (Towarzystwo Wydawnicze; 1919),
• – Komedia studencka „Śluby sportowe” w trzech odsłonach (B. Połoniecki; Lwów; ok. 1920),
• – „Szkice o Mickiewiczu. Cz. 1, O „Panu Tadeuszu”” (K. Wojnar; Warszawa; 1924),
• – Analizę „O „Irydionie” Zygmunta Krasińskiego” (Wydawnictwo Spółdzielni Szkoły Oficerskiej dla Podoficerów; Bydgoszcz; 1924),
• – „Tajemnica soboru na Placu Saskim” (Skł. gł. „Dom Książki Polskiej”; Warszawa; 1926),
• – „Pieśń o wystawie” (Poznań; 1929),
• – Słuchowisko radiowe „Święta Cecylja czyli Cud muzyki” według noweli Henryka Kleista (Księgarnia Szkolna; Poznań; 1930),
• – „Wojsko a społeczeństwo w dawnej Polsce: (na tle poezji ówczesnej). Cz. 1, Wieki XVI-XVII” (Księgarnia Szkolna; Poznań; 1930),
• – „Odrodzenie wojskowe za Stanisława Augusta (na tle poezji ówczesnej)” (Księgarnia Szkolna; Poznań; 1930),
• – Publikacja „Najznakomitsi wodzowie polscy” (Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy; Warszawa; 1935),
• – Przekład „Lalki” Artura Schnitzlera („Der Puppenspieler”). Studyum w 1 akcie, przetłumaczone przez Gustawa Baumfelda (F. West; Warszawa: E. Wende i Spółka; Brody 1904),
• – Dramat „Mewa” w czterech aktach, autorstwa Antoniego Czechowa (W. Zukerkandel; Lwów; 1905; wyd. I; W. Zukerkandel; Lwów; 1911; wyd. II; W. Zukerkandel; 1924),
• – „Niedźwiedź. Komedyjka w 1 akcie” autorstwa Antoniego Czechowa (H. Altenberg; Lwów; 1902 i „Odrodzenie”; Warszawa; 1921).

Publikacje te ukazują bogaty dorobek literacki Baumfelda oraz jego wpływ na polską kulturę w XX wieku. Każda z tych pozycji wnosi ważne informacje i analizy, które wzbogacają wiedzę o literaturze i dramatopisarstwie tamtych czasów.

---

Oceń: Gustaw Bolesław Baumfeld

---