Stepan Fedak (adwokat)

---

Życiorys

Stepan Fedak był wybitną postacią związana z życiem społecznym i kulturalnym Lwowa. Od 1874 roku mieszkał we Lwowie, gdzie uczęszczał na Instytut Stauropigialny. Jego edukacja obejmowała ukończenie ukraińskiego gimnazjum akademickiego oraz wydziału prawa na Uniwersytecie Lwowskim. W trakcie studiów był aktywnym działaczem studenckim oraz dyrygentem chóru studenckiego.

Jego działalność w sferze społeczno-kulturalnej była niezwykle różnorodna. Był nie tylko członkiem zarządu towarzystwa muzycznego „Bojan” (od 1891 roku), ale również współzałożycielem wielu organizacji, które miały na celu wspieranie kultury ukraińskiej i organizacji gospodarczych. Wśród zrealizowanych przez niego projektów znalazło się Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „Dnister”, w którym od 1909 roku pełnił funkcję głównego dyrektora, a także „Centrobank”, Bank Ziemski oraz „Karpatii”. Od 1903 roku był wiceprezesem Banku Krajowego, który później znany jest jako Bank Gospodarstwa Krajowego. Dodatkowo, w 1925 roku zyskał tytuł honorowego członka „Proswity”. W 1899 roku współzałożył Ukraińską Partię Narodowo-Demokratyczną.

W 1915 roku, po zajęciu Lwowa przez armię Imperium Rosyjskiego, Fedak został aresztowany i wywieziony do Kijowa jako zakładnik. Mimo trudnych okoliczności, zorganizował pomoc dla uchodźców z Galicji. Jego powrót do Lwowa nastąpił w 1916 roku, na zasadzie wymiany zakładników.

W listopadzie 1918 roku Fedak objął stanowisko państwowego sekretarza (ministra) rządu Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, odpowiadając za sprawy aprowizacji. Działał w obszarze Lwowa, który pozostawał pod kontrolą Ukraińskiej Armii Halickiej. Został powołany in absentia do rządu Ukraińskiej Republiki Ludowej jako minister finansów, jednak nie objął urzędu.

Po zajęciu Lwowa przez Wojsko Polskie, wystąpił o pozostanie w mieście, co zakończyło się krótkim internowaniem przez polskie władze. Po uwolnieniu, w grudniu 1918 roku, zorganizował razem z Mychajłem Hałuszczynskim Ukraiński Komitet Obywatelski, który miał za zadanie opiekę i pomoc ukraińskim jeńcom wojennym oraz więźniom politycznym. Komitet funkcjonował do września 1921 roku, kiedy to został rozwiązany przez władze polskie. W tym czasie Fedak aktywnie uczestniczył w zakładaniu Ukraińskiego Towarzystwa Pomocy Inwalidom oraz Związku Ukraińskich Adwokatów.

W kolejnych latach był związany z Ukraińskim Zjednoczeniem Narodowo-Demokratycznym (UNDO), pełnił funkcję przewodniczącego sądu partyjnego oraz był członkiem Tymczasowej Rady Miejskiej Lwowa w latach 1918–1927, z przerwą na lata 1919–1923. Od 1923 roku sprawował urząd prezesa Związku Adwokatów Ukraińskich.

Stepan Fedak był ojcem Stepana Fedaka, który w 1921 roku nieudanie zamachnął się na życie Józefa Piłsudskiego. Miał również dzieci: Ołenę Fedak-Szeparowycz, Olhę Fedak, będącą żoną Jewhena Konowalca, oraz Sophię Fedak, żonę Andrija Melnyka.

Zmarł 6 stycznia 1937 roku we Lwowie, pozostawiając po sobie znaczący ślad w historii ukraińskiego ruchu narodowego oraz życia społecznego w Polsce.

Bibliografia, literatura, linki

Bibliografia dotycząca postaci Stepana Fedaka zawiera liczne ważne źródła i publikacje, które są kluczowe dla zrozumienia jego wkładu w historię Ukrainy.

• Федак Степан w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Uniwersytet Lwowski i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2,
• Федак Степан w: Енциклопедія історії України: Т. 10. Red. W. A. Smolij (przewodniczący) oraz inni. Naukowa Akademia Nauk Ukrainy, Instytut Historii Ukrainy, – Kijów 2013, Wyd. «Наукова думка», ISBN 966-00-0632-2,
• Agnieszka Biedrzycka, Kalendarium Lwowa 1918-1939, Kraków 2012 wyd. Universitas, ISBN 97883-242-1678-9,
• Ryszard Torzecki – Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929, Kraków 1989, ISBN 83-08-01977-3.

---

Oceń: Stepan Fedak (adwokat)

---