Leopold Wajgiel, znany również pod różnymi wariantami swego nazwiska, takimi jak Waigel, Wajgel, Wajgl i Weigel, urodził się 8 listopada 1842 roku w Przemyślu. Jego życie zakończyło się 11 listopada 1906 roku we Lwowie. Był on postacią znaczącą w polskim szkolnictwie oraz szeroko pojętej pedagogice.
Jego kariera obejmowała wiele obszarów, z których można wyróżnić m.in. profesurę w gimnazjum. Leopold Wajgiel był także arachnologiem, co wskazuje na jego zainteresowania naukowe, a zarazem na włączenie się w prace badawcze dotyczące pająków. Podczas swojej działalności podejmował również inicjatywy społeczne oraz turystyczne w ówczesnej Galicji.
Jako publicysta, Wajgiel przyczynił się do dyskusji na różnorodne tematy, które były istotne w jego epoce, pozostawiając po sobie znaczący dorobek intelektualny i społeczny.
Życiorys
Leopold Wajgiel, znany jako wybitny przedstawiciel swojego pokolenia, odbył studia uniwersyteckie zarówno we Lwowie, jak i w Wiedniu. Jego kariera edukacyjna rozpoczęła się w roli profesora w gimnazjum. W latach 1872-1887 nauczał w Kołomyi, a następnie przeniósł się do Lwowa, gdzie kontynuował swoją misję pedagogiczną.
W wieku około 30 lat, w okolicach roku 1870, wziął ślub z Heliodorą Nowogrodzką. Para doczekała się potomstwa, w tym syna Eugeniusza (1873-1944), który wybrał ścieżkę medyczną i weterynaryjną, zostając profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Jego córka, Kazimiera Heliodora, wyszła za Edwarda Zontaka, który był synem znanego lwowskiego przyrodnika Władysława Zontaka.
Działalność naukowa i popularnonaukowa
Leopold Wajgiel był pasjonatem zoologii, zwłaszcza w obszarze arachnologii. Jego prace badawcze obejmowały całą Galicję, a jego fascynacja tym regionem doprowadziła do ważnych odkryć. W oparciu o eksponaty, które dostarczył Władysław Kulczyński, stworzył jedne z pierwszych szczegółowych katalogów dotyczących pajęczaków występujących w Tatrach, w tym pająków oraz kosarzy. W jego publikacjach znalazły się m.in. „Spis pająków”, którego fragmenty można znaleźć w „Sprawozdaniach Komisji Fizjograficznej” z lat 1867 oraz 1868, a także „Pajęczaki galicyjskie” (Arachnoidea Halicjae) opublikowane w Kołomyi w 1874 roku.
Wajgiel zebrał i szczegółowo opisał całość fauny galicyjskiej, w tym również jej tatrzańskie składniki, w swoim dziele zatytułowanym „Grundzüge der zoogeographischen Verhältnisse Galiziens”, które zostało wydane w Lwowie w 1895 roku. Poza tym, w 1889 roku, był autorem artykułu „O faunie grobów ludzkich”, który wzbogacił jego dorobek naukowy.
Warto podkreślić, że Leopold Wajgiel był również aktywnym redaktorem i autorem wielu artykułów z zakresu nauk przyrodniczych i popularnonaukowych. Publikował je w różnych czasopismach, takich jak „Przyrodnik”, którego był współwydawcą w latach 1871-1872, a także w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” oraz w jego własnym czasopiśmie „Turyście”. W swoich artykułach poruszał różnorodne tematy związane z Czarnohorą i Tatrami.
W 1877 roku opublikował niezwykle ważne dzieło pod tytułem „Rys miasta Kołomyi”, w którym nie tylko przedstawił historię samego miasta, ale także szczegółowo opisał dzieje Pokucia, dostarczając cennych informacji geograficznych oraz etnograficznych dotyczących Huculszczyzny.
Działalność turystyczna i społeczna
Leopold Wajgiel był wybitnym działaczem w obszarze turystyki górskiej, aktywnym członkiem Towarzystwa Tatrzańskiego, a jego osiągnięcia miały znaczący wpływ na rozwój turystyki w regionie. W trakcie swojej działalności w Kołomyi, w 1878 roku, współuczestniczył w zakładaniu lokalnego oddziału tego towarzystwa, czyli Kołomyjskiego Oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego, i przez dziewięć lat piastował stanowisko wiceprezesa.
Wajgiel zainicjował przełomowy projekt w 1880 roku, wyznakowując za pomocą własnych środków, szlak turystyczny prowadzący z Żabiego przez Krasny Łuh na Howerlę. To wydarzenie miało szczególne znaczenie, jako że stanowiło pierwszy przypadek wyznaczenia szlaku turystycznego w historii polskiej turystyki. Jeszcze w tym samym roku zaangażował się w organizację dużej wystawy etnograficznej w Kołomyi, która miała na celu prezentację dorobku kulturowego regionu Pokucia.
W 1883 roku Wajgiel prowadził w mieście czasopismo „Turysta”, które było wydawane dla Oddziału Czarnohorskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Jego pasja turystyczna zaowocowała także publikacją „Przewodnika na Czarnohorę i w góry Pokuckie” z mapą, która ukazała się w Lwowie w 1885 roku. Mimo jego licznych osiągnięć, w 1895 roku został wykreślony z listy członków Kołomyjskiego Oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego z powodu zaległości w płaceniu składek.
Dzięki swojemu ogromnemu zaangażowaniu, Leopold Wajgiel stał się jednym z pierwszych członków Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności oraz honorowym obywatelem miasta Kołomyja, co podkreśla jego znaczenie w zakresie promowania zarówno turystyki, jak i kultury regionalnej. Jego działalność oraz pasja dla gór pozostają inspiracją dla kolejnych pokoleń turystów i miłośników górskich wędrówek.
Przypisy
- Dyląg Dariusz: Gorgany. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza Rewasz, wyd. I, Pruszków 2008 r., s. 76.
- Wajgiel Leopold: Rys miasta Kołomyi, Kołomyja 1877 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Leon Przemski | Elżbieta Nowicka | Irena Strzelecka | Stanisław Jedlewski | Stanisław Wiąckowski | Cecylia Bitter | Janusz Jerzy Charatonik | Wojciech Grzegorzewicz | Przemysław Kazienko | Witold Mazurek | Monika Maciewicz | Elżbieta Horn | Antoni Filipowicz (fitopatolog) | Elwira Lisowska | Mieczysław Zlat | Zygmunt Majerski | Wiesław Bilan | Adam Fischer | Jan Kozak (chemik) | Aleksander AxerOceń: Leopold Wajgiel