Józef Mieses

---

Życiorys

Józef Mieses, wywodzący się z żydowskiej rodziny handlowej, osiedlonej w Przemyślu, miał swoje silne korzenie w religijnej tradycji związanej z haskalą. Jego rodzice, Jakub Ozjasz i Chaja Lea z domu Gans, wychowywali trzynaścioro dzieci, z czego pięcioro niestety zmarło przed osiągnięciem szóstego roku życia. Właściciele cegielni oraz sklepu z towarami kolonialnymi przy ulicy Jagiellońskiej 17, rodzice Józefa, byli dobrze znani w społeczności lokalnej. Jego małżonką była Ewa Grossinger, a jego bratem był Mateusz Mieses, który stał się również uznanym językoznawcą oraz historykiem Żydów polskich.

Józef Mieses ukończył CK Gimnazjum w Przemyślu w roku 1900, podchodząc do egzaminów jako prywatysta. Następnie przystąpił do studiów na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Wiedeńskiego, które zakończył w 1904 roku. W tym samym czasie, równolegle, uczęszczał do Wyższej Szkoły Rabinackiej w Wiedniu, którą ukończył w 1906 roku, a dwa lata później z powodzeniem złożył egzamin rabinacki. W 1907 roku uzyskał tytuł doktora filozofii, który obejmował języki semickie oraz literaturę, w zestawieniu z historią Orientu. W trakcie swojego kształcenia odbył liczne podróże zagraniczne, odwiedzając Niemcy, Szwajcarię, Egipt, a także Palestynę.

Po zakończeniu studiów, rozpoczął pracę jako nauczyciel religii w różnych gimnazjach, w tym w Samborze, Tarnowie oraz Lwowie. W 1910 roku pełnił funkcję tłumacza sądowego w zakresie języka hebrajskiego. Dwa lata później, w 1912 roku, został przeniesiony do szkolnictwa w swoim rodzinnym mieście, gdzie oprócz nauczania religii objął stanowisko wicedyrektora Gimnazjum im. K. Morawskiego, znajdującego się na Zasaniu.

W czasie I wojny światowej został powołany do cesarskiej i królewskiej armii, gdzie służył w charakterze rabina polowego. Po zakończeniu konfliktu, Józef Mieses osiedlił się w Warszawie. W latach 1918–1920 prowadził wykłady w Państwowym Seminarium dla Nauczycieli Religii Mojżeszowej. W wrześniu 1920 roku zaciągnął się do Wojska Polskiego i przydzielono go do Biura Wyznań Niekatolickich w Warszawie. W dniu 14 października 1920 roku, został przeniesiony do Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. 3 maja 1922 roku, ukończył weryfikację jako naczelny rabin, uzyskując stopień wojskowy z datą starości od 1 czerwca 1919 roku i zajmując pierwszą lokatę w duchowieństwie wojskowym wyznania mojżeszowego. Funkcję naczelnego rabina pełnił z honorem aż do 1931 roku, kiedy to przeniesiono go do DOK IX w Brześciu, gdzie piastował stanowisko szefa duszpasterstwa wyznania mojżeszowego.

W dniu 23 marca 1932 roku, Mieses został zwolniony z zajmowanego stanowiska, nie przynależył do żadnej konkretnej służby, a jego sytuacja zmieniła się do końca października 1932 roku, kiedy to trafił w stan spoczynku. Po przejściu na emeryturę, spędził resztę życia w rodzinnym Przemyślu. Zmarł śmiercią naturalną w swoim mieszkaniu przy ul. Mniszej 5 i został pochowany na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Słowackiego.

Publikacje

Józef Mieses to postać, której wkład w obszar nauki jest nieoceniony. Ogłosił liczne prace naukowe dotyczące etymologii oraz gramatyki w polskich i międzynarodowych czasopismach. W jego bibliografii znajdują się takie dzieła jak Pięcioksiąg Mojżesza. Warto również zwrócić uwagę, że biegle posługiwał się aż siedmioma językami: polskim, hebrajskim, niemieckim, jidysz, francuskim, angielskim oraz włoskim.

• Die älteste gedruckte deutsche Übersetzung des jüdischen Gebetbuches a. d. Jahre 1530 und ihr Autor Anthonius Margaritha, Wiedeń 1916,
• Pięcioksiąg Mojżesza. Genesis, Przemyśl 1931,
• Pięcioksiąg Mojżesza. Leviticus, Przemyśl 1931,
• Pięcioksiąg Mojżesza. Exodus, Przemyśl 1931,
• Pięcioksiąg Mojżesza. Numeri, Przemyśl 1931,
• Pięcioksiąg Mojżesza. Deuteronomium, Przemyśl 1931.

---

Oceń: Józef Mieses

---