Artur Malawski

---

Życiorys

Artur Malawski był znakomitym muzykiem i pedagogiem, urodził się w rodzinie Mariana, który pracował jako radca skarbowy, oraz Matyldy z domu Theobald. Od wczesnych lat życia, bo już od ósmego roku, zajmował się nauką gry na skrzypcach w Przemyślu. W 1920 roku rozpoczął ośmioletnie studia w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, gdzie kształcił się pod okiem Jana Chmielewskiego oraz u ks. Bernardina Rizziego, specjalizując się w teorii muzyki.

W latach 1927–1933 regularnie koncertował w Krakowie oraz innych polskich miastach, a także na antenie Polskiego Radia. Niestety, z powodu kontuzji lewej ręki, jest zmuszony zrezygnować z kariery wirtuoza. Przechodzi na stanowisko nauczyciela i przez wiele lat uczył gry na skrzypcach oraz teorii muzyki w różnych instytucjach, w tym w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie w latach 1928–1936, a także w Śląskiej Szkole Muzycznej w Katowicach (1929–1930) oraz Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie (1930–1932).

W 1932 roku był współzałożycielem Stowarzyszenia Młodych Muzyków w Krakowie, co dodatkowo podkreśla jego zaangażowanie w rozwój lokalnej kultury muzycznej. W 1936 roku rozpoczął naukę w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, gdzie studiował kompozycję pod kierunkiem Kazimierza Sikorskiego oraz dyrygenturę u Waleriana Bierdiajewa. W 1939 roku ukończył studia, zdobywając odznaczenie za kompozycję.

Po wybuchu II wojny światowej udał się do Włodzimierza Wołyńskiego, gdzie prowadził chór oraz orkiestrę w ukraińskim teatrze muzycznym. Już w 1940 roku podjął pracę jako nauczyciel gry na skrzypcach w Tarnopolu, a rok później osiedlił się we Lwowie, gdzie kontynuował nauczanie prywatne oraz organizował koncerty dla Polaków. W Lublinie, gdzie mieszkał do 1944 roku, również prowadził działalność pedagogiczną.

Od 1945 roku zaczął wykładać dyrygenturę i kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, a w latach 1951–1952 kierował sekcją operową na Wydziale Wokalnym. W 1957 roku objął stanowisko kierownika Katedry Dyrygentury. W latach 1950–1954 nauczał również dyrygentury w Akademii Muzycznej w Katowicach. W 1955 roku został profesorem nadzwyczajnym. Choć od 1945 do 1957 roku występował sporadycznie jako dyrygent, to w 1948 roku odniósł znaczący sukces, prezentując swoje „Etiudy Symfoniczne” na fortepian i orkiestrę podczas festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Amsterdamie.

W latach 1945–1948 był członkiem Komisji Programowej Szkolnictwa Wyższego przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. Od 1946 roku angażował się w działalność Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, zostając jego członkiem zarządu, a w latach 1948–1951 i 1957 pełnił funkcję prezesa. Dodatkowo, w latach 1951–1954 był aktywnym członkiem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich (ZKP).

Wśród jego uczniów znaleźli się znamienici muzycy, tacy jak Bogusław Schaeffer, Krzysztof Penderecki w dziedzinie kompozycji oraz Jerzy Katlewicz i Jerzy Semkow w zakresie dyrygentury. Jego uczniem był także Wojciech Kilar, co podkreśla jego wpływ na rozwój polskiej muzyki.

W 1931 roku zawarł związek małżeński z Anną z Darowskich (1900–1980), która także była uczennicą konserwatorium, lecz para nie doczekała się dzieci. Artur Malawski zmarł w Krakowie, a jego miejsce spoczynku znajduje się w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXVII-płn. 2-6).

Ordery i odznaczenia

Artur Malawski był odznaczany w ciągu swojego życia, co odzwierciedla jego znaczący wkład w rozwój kraju.

• Order Sztandaru Pracy II klasy, przyznany w 1956 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 28 lutego 1955 roku.

Nagrody

Artur Malawski, znany kompozytor, zdobył liczne nagrody i wyróżnienia w swoim dorobku artystycznym. Oto najważniejsze osiągnięcia, które podkreślają jego wkład w muzykę:

• 1928 – I nagroda na Konkursie Towarzystwa Bratniej Pomocy Uczniów Konserwatorium Krakowskiego za „Bajkę” na skrzypce i fortepian,
• 1949 – II nagroda za „Wariacje” na orkiestrę, III nagroda za „Toccatę z fugą w formie wariacji” na fortepian i orkiestrę symfoniczną oraz wyróżnienie za „Tryptyk Góralski” na fortepian na „Konkursie kompozytorskim im. Fryderyka Chopina”,
• 1952 – Nagroda Państwowa III stopnia za balet pantomimę „Wierchy”,
• 1955 – Nagroda Państwowa II stopnia za twórczość kompozytorską i działalność pedagogiczną w minionym 10-leciu,
• 1955 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki za „Trio Fortepianowe” i za „Etiudy Symfoniczne”,
• 1956 – nagroda Związku Kompozytorów Polskich za całokształt działalności kompozytorskiej i pedagogicznej,
• 1957 – Nagroda Muzyczna miasta Krakowa za osiągnięcia twórcze ze szczególnym uwzględnieniem „II Symfonii Dramatycznej”.

Upamiętnienie

Artur Malawski pozostawił po sobie znaczące ślady w polskiej kulturze, co znalazło odzwierciedlenie również w nadaniu jego imienia ulicom w takich miastach, jak Warszawa, Kraków oraz Przemyśl.

Warto również wspomnieć, że w okresie od 1962 do 1982 roku w Krakowie organizowany był Konkurs Kompozytorski, który odbywał się co dwa lata i nosił jego zaszczytne imię.

---

Oceń: Artur Malawski

---