Alfred Zgórski

Polityka i administracja

Alfred Zgórski, który nosił herb Kotwicz, to postać o niezwykle bogatym życiorysie. Urodził się 11 lutego 1848 roku w Przemyślu, a zmarł 13 marca 1916 roku w Wiedniu.

Był on nie tylko utalentowanym bankowcem, ale również aktywnym działaczem społecznym. Swój czas poświęcał na działalność, która miała na celu poprawę warunków życia jego współobywateli.

W swoim dorobku znalazł się także udział w pracach Izby Panów Rady Państwa, co podkreśla jego zaangażowanie w polityczne sprawy ówczesnej Galicji. Alfred Zgórski pełnił również funkcję posła do Sejmu Krajowego Galicji w dziesiątej kadencji, co dowodzi jego wpływu na życie publiczne regionu.

Życiorys

Alfred Zgórski przyszedł na świat 11 lutego 1848 roku w Przemyślu. Tam, w swoim rodzinnym mieście, zakończył naukę w gimnazjum. Następnie kontynuował swoje kształcenie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, a po ukończeniu studiów uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Wiedeńskim. W pierwszych latach po studiach pracował jako suplent, co oznacza, że był zastępcą etatowego nauczyciela w szkole realnej we Lwowie.

Po tym okresie Zgórski objął stanowisko dyrektora w Banku Zaliczkowym, a w latach 1883-1913 pełnił funkcję dyrektora galicyjskiego Banku Krajowego, który został założony w 1881 roku. W czasie swojego kierownictwa bank doświadczył znacznego rozkwitu, a jego kapitały zwiększyły się z 2,5 miliona do 500 milionów koron. W 1894 roku został odznaczony tytułem c. k. radcy rządowego.

W charakterze prezesa banku, Zgórski przyczynił się do powstania w 1894 rokuPierwszego Galicyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku. Po odejściu z banku, nieustannie pozostawał aktywny w życiu gospodarczym, zostając prezesem rady zawiadowczej powstałego po fuzji Polskich Fabryk Maszyn i Wagonów oraz kierując biurem w Wiedniu, gdzie osiedlił się.

W 1913 roku został wybrany posłem na Sejm Krajowy Galicji X kadencji z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego, reprezentując okręg Sanok-Krosno. Jako prominentna figura, był również dożywotnim członkiem Izby Panów austriackiej Rady Państwa od 26 lutego 1912 roku, gdzie związany był ze środowiskiem prawicowym. Po rozłamie w PSL zmienił przynależność polityczną na polską demokrację, a także był współczłonkiem Wydziału Finansowego Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

Oprócz działalności w sferze politycznej, Zgórski angażował się również w życie społeczności. W 1892 roku został członkiem Krajowej Komisji dla Spraw Przemysłowych, a w maju 1909 roku objął prezesurę w Galicyjskim Towarzystwie Gospodarskim. Był również aktywnym członkiem Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicji, gdzie pełnił funkcję naczelnika przez wiele lat. Jako jego następca, ks. Adam Sapieha, stał na czołowej pozycji w tej organizacji, otrzymując medalion z brązu za długoletnią pracę na rzecz pożarnictwa krajowego. Z myślą o koleżankach i kolegach strażakach utworzono fundusz zapomogowy imienia dr. Alfreda Zgórskiego, z którego corocznie korzystało dziesięciu jego członków wraz z rodzinami.

W sferze wydawniczej, Zgórski prowadził także działalność dziennikarską i publicystyczną. Opublikował szereg prac, w tym między innymi „Ostatni odczyt dla kobiet z psychologii. Niektóre psychiczne właściwości kobiet” w 1872 roku. Był współzałożycielem Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych dla Galicji i W. Ks. Krakowskiego, a także redaktorem odpowiedzialnym tygodnia „Związek”. Ponadto założył „Roczniki” tegoż Związku.

Po wybuchu I wojny światowej, we wrześniu 1914 roku, stanął na czele komisariatu Naczelnego Komitetu Narodowego w Wiedniu. Dzięki jego staraniom, już pod koniec września wysłano na front pierwszą kompanię Legionów Polskich. Działał także na rzecz pomocy inwalidom wojennym, mimo własnych problemów zdrowotnych, związanych z chorobą Basedowa. W 1915 roku przebywał w sanatorium w Semmering, a mimo zaleceń specjalistów powrócił do Wiednia, aby objąć stanowisko szefa biura prezydialnego NKN, poświęcając się sprawom Legionów. Na początku 1916 roku zmuszony został ponownie skonsultować swoje zdrowie, trafiając do sanatorium w Wiedniu.

Zmarł 13 marca 1916 roku w Wiedniu. Jego ciało zostało początkowo pochowane tam, po ceremonii pogrzebowej w polskim kościele przy Rennweg, 16 marca 1916 roku. W 1917 roku, 4 grudnia, odbył się jego ponowny pogrzeb we Lwowie w kaplicy Boimów.

Rodzina

Alfred Zgórski przyszedł na świat w rodzinie o silnych tradycjach urzędniczych. Jego ojcem był starosta Julian Kotwicz-Zgórski, co miało wpływ na jego dalsze życie i karierę.

W życiu osobistym, Alfred poślubił Emilię, która z domu nosiła nazwisko Szwedzicka. Była ona córką znane polityka staroruskiego, Jakiwa Szwedyckiego.

Para doczekała się dwójki dzieci: syna, dr. Alfreda Zgórskiego, który obracał się w świecie prawa, zdobywając tytuł adwokata oraz sędziego w Lwowie, a także córki, która po wyjściu za mąż, związała swoje życie z przedsiębiorcą, dr. Henrykiem Baczewskim.

Odznaczenia

Alfred Zgórski miał na swoim koncie liczne odznaczenia, które świadczyły o jego zasługach i poświęceniu. Oto niektóre z najbardziej znaczących nagród, które otrzymał:

  • Order Korony Żelaznej III klasy, przyznany w 1898 roku,
  • Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa, przyznany w 1908 roku,
  • Odznaka honorowa Czerwonego Krzyża II klasy z dekoracją wojenną.

Przypisy

  1. a b Parlament Österreich Republik, Kurzbiografie Zgórski, Alfred Ritter von Dr. phil. [online], parlament.gv.at [dostęp 10.10.2019 r.] (niem.).
  2. Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem [online], biblioteka.tarnow.pl [dostęp 10.10.2019 r.]
  3. Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem 1875–1900, Lwów 1900, s. 135 [dostęp 10.10.2019 r.]
  4. Historia ochrony przeciwpożarowej w Polsce [online], lososinagorna.osp.org.pl [dostęp 10.10.2019 r.]
  5. Leopold Prokopski, Stanisław Mleczko: Światła i cienie Fabryki Wagonów L. Zieleniewski - Gamper S.A. pod tymczasowym Zarządem Państwowym w Sanoku. Sanok: Fabryka Wagonów, 06.11.1946 r., s. 18.
  6. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 432.
  7. Wanda Kiedrzyńska, Powstanie i organizacja Polskiego Skarbu Wojskowego 1912—1914, w: „Niepodległość”, t. XIII zeszyt 1 (33), 1936, s. 94.
  8. Kronika. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 13 z 19.03.1916 r.
  9. Nekrologia. Ś. p. Alfred Zgórski. „Czas”. Nr 138, s. 3, 16.03.1916 r.
  10. a b c d e f g h i j k l m n Zgon wybitnego działacza polskiego. „Nowości Illustrowane”. Nr 13, s. 2-3, 25.03.1916 r.
  11. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v † Dr. Alfred Zgórski. „Kuryer Lwowski”. Nr 137, s. 1, 16.03.1916 r.
  12. Nowi członkowie Izby panów. „Kuryer Lwowski”. Nr 94, s. 7, 28.02.1912 r.
  13. Krajowy zjazd strażacki. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 224 z 1.10.1913 r.
  14. Trzydzieści lat na posterunku. „Nowości Illustrowane”. Nr 2, s. 10, 11.01.1913 r.
  15. Wyniki wyborów. „Głos Mieszczański”, s. 2, Nr 27 z 6.07.1913 r.
  16. Kronika. „Kuryer Lwowski”. Nr 566, s. 3, 3.12.1917 r.
  17. Kronika. Towarzystwo Gospodarskie. „Gazeta Narodowa”, s. 3, Nr 115 z 22.05.1909 r.
  18. Z kraj. Komisyi dla spraw przemysłowych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 273 z 13.11.1892 r.
  19. Kronika. Bal dziennikarski. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 27 z 4.02.1894 r.
  20. Krajowy Zjazd Strażacki. „Słowo Polskie”. 353, s. 3, 28.07.1904 r.

Oceń: Alfred Zgórski

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:22