Gwalbert Pawlikowski

---

Życiorys

Gwalbert Pawlikowski pochodził z rodziny, której ojciec wzbogacił się na handlu, nabywając licytowane majątki w Galicji. Po odziedziczeniu Medyki, ożenił się z Henryką Dzieduszycką, co miało znaczący wpływ na jego życie osobiste i zawodowe.

Pełniąc funkcję c.k. sekretarza nadwornego w Wiedniu, w 1822 roku został wyznaczony przez Stany Galicyjskie do przeprowadzenia inwentaryzacji oraz transportu cennych zbiorów Józefa Maksymiliana Ossolińskiego z Wiednia do Lwowa. Po śmierci Ossolińskiego w 1827 roku, wszystkie zbiory zostały pomyślnie przetransportowane. W latach 1834–1840 Pawlikowski pełnił rolę zastępcy dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, a do 1837 roku był także drugim kuratorem tego Zakładu.

Był galicyjskim konserwatystą, co składało się na jego działania i związki społeczne. W czasie Wiosny Ludów znalazł się w Przybocznej Radzie Gubernatora oraz w elitarnej grupie Stowarzyszenia Ziemiańskiego, co nie przeszło bez echa wśród mieszkańców Galicji, wywołując ich wrogość.

Pasją Pawlikowskiego była botanika. Właśnie on utworzył ogród botaniczny, do czego znacząco przyczynił się sprowadzony z Czech botanik, Josef Blažek (1804–1856), znany jako Josef Blaszek. Dodatkowo, w Medyce powstała pierwsza w Polsce czteroletnia szkoła praktycznego ogrodnictwa, w której ogrodzie znajdowały się szkółki drzew i krzewów typowych dla polskich warunków klimatycznych.

Drugą wielką pasją Pawlikowskiego stało się zbieranie starożytności. Miał jedną z najważniejszych kolekcji w kraju, składającą się z książek, rękopisów, rycin, map, medali, monet oraz pieczęci. Biblioteka medycka, jako odrębna jednostka, została w 1921 roku przyłączona do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, co świadczy o jej znaczeniu i wartościach historycznych.

Literatura

W literaturze dotyczącej Gwalberta Pawlikowskiego warto zwrócić uwagę na kilka istotnych źródeł. W szczególności polecamy Ryszarda Sadaja, który w swojej pracy „Kto był kim w Galicji” z 1993 roku, opracował szczegółowe biografie postaci związanych z tym regionem. Publikacja ta nosi ISBN 83-7081-089-6.

Innym ważnym źródłem jest Polski Słownik Biograficzny, w tomie XXV z wydania z 1980 roku, na stronie 434 znaleźć można informacje na temat Pawlikowskiego. Te źródła stanowią fundament wiedzy o tym wybitnym człowieku i jego wkładzie w Polskę.

---

Oceń: Gwalbert Pawlikowski

---