Sobór św. Jana Chrzciciela to imponująca świątynia, która pełni funkcję archikatedry obrządku greckokatolickiego w Przemyślu. Posiada bogatą historię, sięgającą czasów, gdy był to kościół jezuicki w tradycji rzymskokatolickiej.
Obecnie stanowi nie tylko miejscem kultu religijnego, ale również ważnym punktem na mapie kulturowej regionu. Jego architektura oraz cenne wnętrze przyciągają nie tylko wiernych, ale i turystów pragnących poznać bogate dziedzictwo Przemyśla.
Historia
Świątynia, znana jako kościół św. Jana Chrzciciela w Przemyślu, została zbudowana przez jezuitów w latach 1626–1632. Istnieją przypuszczenia, że późniejsze prace dekoracyjne poczynił snycerz Stefan Grodzicki, który realizował zamówienia dla jezuitów w Przemyślu we wrześniu 1773. Po rozwiązaniu zakonu jezuitów przez cesarza Józefa II, świątynia św. Ignacego Loyoli została przekształcona w magazyn.
Kościół, który popadł w ruinę, został przejęty przez diecezję rzymskokatolicką i gruntownie wyremontowany w 1904 roku. Od tego czasu, pod wezwaniem Serca Pana Jezusa, pełnił funkcję kościoła garnizonowego. W 1957 roku w jego murach rozpoczęto również odprawianie liturgii w rycie bizantyjsko-ukraińskim. Z kolei w 1991 roku archieparchia przemysko-warszawska otrzymała kompleks pojezuicki na własność, zastępując kościół pw. Św. Teresy oo. Karmelitów, który przed wojną pełnił rolę greckokatolickiej katedry.
W świątyni zainstalowano również cenny ikonostas, będący przykładem zachodnioukraińskiego malarstwa cerkiewnego. Ikonostas ten pochodzący z lat 80. XVII wieku, pierwotnie został stworzony dla cerkwi klasztornej w Szczepłotach koło Krakowca. Po kasacji monasteru w 1788 roku, ikonostas trafił do drewnianej cerkwi pw. Św. Mikołaja w Lubaczowie, a później do nowej murowanej świątyni w tym mieście. W 1979 roku został przeniesiony do lubaczowskiego Muzeum, a w 1993 roku zajął obecnie zajmowane miejsce.
W budynkach byłego klasztoru funkcjonuje Muzeum Archidiecezjalne, które dodatkowo podkreśla znaczenie tej historycznej przestrzeni.
Przypisy
- Agata Dworzak: "…in hoc altari stant duo angeli magni deaurati…" : uwagi o ołtarzach w kościele Karmelitów Bosych w Przemyślu. Kraków : Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 387-388, 2016 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Cerkwie":
Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu | Cerkiew Matki Bożej Bolesnej w Przemyślu | Cerkiew św. Mikołaja w Wapowcach | Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Kruhelu Wielkim | Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu | Cerkiew Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Łuczycach | Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Przemyślu | Parafia archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Przemyślu | Parafia Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Łuczycach | Cerkiew Objawienia Pańskiego w Krównikach | Cerkiew św. Szczepana Pierwszego Męczennika w Nehrybce | Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w PrzemyśluOceń: Sobór św. Jana Chrzciciela w Przemyślu