Włodzimierz Stanisław Burzyński, urodzony 29 kwietnia 1900 roku w Przemyślu, to postać, która znacząco wpłynęła na rozwój inżynierii budownictwa w Polsce. Był polskim inżynierem teoretykiem, który nie tylko zajmował się badaniami, ale również dzielił się wiedzą jako profesor.
Po II wojnie światowej, Burzyński wykładał na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, gdzie kontynuował swoją pasję pedagogiczną oraz badawczą aż do swojej śmierci 17 lipca 1970 roku.
Życiorys
Włodzimierz Burzyński przyszedł na świat jako syn Mariana Jana Tomasza, uznanego astronoma i fizyka, oraz Wandy z Rutkowskich, w rodzinie posługującej się szlacheckim herbem Trzywdar. Po zakończeniu nauki w szkołach powszechnych w 1910 roku oraz w II Gimnazjum im. J. Słowackiego w Przemyślu w 1918 roku, postanowił kontynuować edukację na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej.
W obliczu wybuchu wojny polsko-ukraińskiej, zaciągnął się ochotniczo do polskiego wojska, gdzie w Kompanii Studenckiej 10 Pułku Piechoty w Przemyślu walczył aż do 16 grudnia 1918 roku. Jego zaangażowanie w walki obejmowało także obronę Lwowa oraz działania w czasie plebiscytów na Spiszu i Orawie w 1920 roku, a później w wojnie polsko-bolszewickiej. Wziął również udział w III powstaniu śląskim, służąc w 6 Pułku powstańców od 2 maja do 26 lipca 1921 roku.
Będąc na studiach, już w 1924 roku zdobył posadę młodszego asystenta w Katedrze Mechaniki. W czerwcu 1925 uzyskał dyplom inżyniera budowy dróg i mostów na Oddziale Drogowym Wydziału Komunikacyjnego Politechniki Lwowskiej. Jego naukowe osiągnięcia doprowadziły do uzyskania stopnia doktora nauk technicznych 5 maja 1928 roku na podstawie rozprawy zatytułowanej „Studium nad hipotezami wytężenia”. W latach 1929–1930 podjął studia w Getyndze i Zurychu.
Od 1930 roku pełnił funkcję zastępcy profesora w Katedrze Mechaniki Ogólnej na Politechnice Lwowskiej. W 1933 roku, obroniwszy pracę habilitacyjną zatytułowaną „O rozwinięciu potencjału sprężystości i zastosowaniach”, uzyskał stopień doktora habilitowanego z prawem do wykładania (venia legendi) mechaniki kontinuów. Następnie, w 1934 roku, został mianowany profesorem nadzwyczajnym mechaniki technicznej. W roku akademickim 1938/39 był dziekanem Wydziału Mechanicznego.
Pomimo sowieckiej okupacji Lwowa, Burzyński nie zaprzestał swojej działalności naukowej. W sierpniu 1940 roku był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie, gdzie pełnił rolę kierownika katedry wytrzymałości materiałów oraz zastępcy dyrektora Lwowskiego Instytutu Politechnicznego. Podczas hitlerowskiej okupacji w latach 1942–1944 zarządzał oddziałem mechanicznym Państwowych Technicznych Kursów Zawodowych.
Aresztowany przez NKWD 4 stycznia 1945 roku, został zwolniony dopiero 10 lipca tegoż roku i powrócił do pracy na Politechnice Lwowskiej. Z powodu przymusowego opuszczenia Lwowa 13 lipca 1946 roku przeniósł się do Gliwic, gdzie objął kierownictwo w dwóch katedrach mechaniki na Politechnice Śląskiej. Był także organizatorem Laboratorium Wytrzymałości Materiałów i współorganizatorem Laboratorium Metaloznawstwa.
25 marca 1948 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Z powodu ciężkiej choroby był zmuszony do zaprzestania pracy naukowej i dydaktycznej w listopadzie 1949 roku. W przeszłości, przed wybuchem wojny, Burzyński był projektantem nowoczesnych konstrukcji, w tym mostu łukowego żelbetowego na Sole w Tresnej-Czernichowie, który miał rekordową rozpiętość przęsła 76,054 m, oraz kilku innych ważnych projektów.
W 1950 roku został członkiem Komisji Nauk Technicznych Polskiej Akademii Umiejętności, a rok później członkiem Warszawskiego Towarzystwa Naukowego. W 1958 roku stał się jednym z członków założycieli Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, a w 1966 roku pierwszy otrzymał tytuł członka honorowego PTMTS.
Prywatnie, od 15 lutego 1925 roku był mężem Ireny Wandy z Walkowiczów (1904–1991), z którą doczekał się dwóch synów: Macieja (urodzonego w 1929 roku) i Jacka (urodzonego w 1931 roku). Zmarł w Gliwicach, a jego miejsce spoczynku znajduje się na lokalnym cmentarzu komunalnym (sektor C2-18-4).
Odznaczenia
Włodzimierz Burzyński został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które stanowią nie tylko świadectwo jego zaangażowania, ale również wyraz uznania dla jego osiągnięć.
- Śląska Wstęga Waleczności i Zasługi I klasy,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę.
Te wyróżnienia są istotnym elementem jego dorobku.
Nagrody
Włodzimierz Burzyński, uznany naukowiec i specjalista w dziedzinie mechaniki, został wyróżniony Nagrodą Państwową III stopnia za swoje znaczące osiągnięcia w zakresie badań naukowych. To prestiżowe wyróżnienie zostało przyznane mu w roku 1951 za jego wkład w rozwój mechaniki technicznej.
Upamiętnienie
W dniu 10 lipca 2020 roku w Czernichowie, na wschodnim przyczółku pozostałym po moście nad rzeką Sołą, zorganizowano uroczyste odsłonięcie i poświęcenie pomnika, który ma na celu oddanie hołdu profesorowi Włodzimierzowi Burzyńskiemu. Inicjatywa ta wyszła od wychowanków Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej.
Przypisy
- a b c d e Zbigniew S. Olesiak, Ryszard B. Pęcherski. Włodzimierz Burzyński Biografia i dzieło o wytężeniu materiałów. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej Rok 2012”. Rok 2012, s. 90–119, 2013. Warszawa: Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej. ISSN 2084-9702. [dostęp 19.07.2024 r.]
- a b c d e f g h i j Radosław Jasiński. Upamiętnienie Profesora Włodzimierza Burzyńskiego. „Inżynieria i Budownictwo”. Nr 9, s. 449–451, 2020. Warszawa: Fundacja PZITB Inżynieria i Budownictwo. ISSN 0021-0315. [dostęp 19.07.2024 r.]
- Członkowie Honorowi [online], Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, 05.02.2018 r. [dostęp 19.07.2024 r.]
- Cmentarze komunalne w Gliwicach [online], gliwice.grobonet.com [dostęp 19.07.2024 r.]
- Commemoration of Professor Włodzimierz Burzyński [online], Administracja Osiedla Studenckiego [dostęp 19.07.2024 r.]
- Nagrody państwowe za 1951 r. za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego i sztuki. „Głos Koszaliński”. Rok III, Nr 201 (822), s. 6, 26.07.1951 r. Koszalin: KW PZPR. [dostęp 19.07.2024 r.]
- Władze Politechniki Lwowskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 155 z 13.07.1939 r.
- Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 57.
- [Dzieje najnowsze: Tom 14, PAN, 1983]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Ryszard Hermelin | Jerzy Klamka (elektronik) | Henryk Salwer | Karol Richtman-Rudniewski | Włodzimierz Buć | Eliza Unger | Stanisław Majerski (architekt) | Jacob Pinkerfield | Jerzy Bursa | Adam Mazurkiewicz (ur. 1952) | Roman HlibowickiOceń: Włodzimierz Burzyński