Centrum Kulturalne w Przemyślu, znane jako CK, to kluczowa instytucja działająca w obszarze kultury w województwie podkarpackim. Jest to kontynuacja działalności Wojewódzkiego Domu Kultury, która pod obecnym szyldem trwa od 1991 roku.
Siedziba CK zlokalizowana jest w zabytkowym budynku z 1914 roku, usytuowanym przy ulicy Konarskiego 9 w Przemyślu. W czasach międzywojennych w tym miejscu funkcjonowało Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", co podkreśla historyczne znaczenie tej lokalizacji.
W latach 2007–2013 budynek przeszedł kompleksową modernizację oraz renowację, która została sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Regionalnego. Celem tych prac było udoskonalenie działalności statutowej Centrum, co wpłynęło na podniesienie standardów oferowanych usług i przedstawianych wydarzeń kulturalnych.
Historia
Siedziba Centrum Kulturalnego w Przemyślu posiada bogatą historię działalności o charakterze społeczno-kulturalnym, która sięga wielu lat wstecz.
- 1920-1945: Do 1922 roku w budynku znajdowała się między innymi siedziba Towarzystwa YMCA. W okresie międzywojennym swą aktywność prowadziło tam także Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. W trakcie II wojny światowej, zarówno pod rządami radzieckimi, jak i niemieckimi, obiekt funkcjonował jako ośrodek kulturalny.
- 1946-1963/64: Po wojnie budynek stał się siedzibą Powiatowego Domu Kultury Związków Zawodowych. Z kolei od 1954 roku, instytucja ta była nadzorowana przez Powiatową Radę Narodową, a jej działania miały charakter kulturalno-oświatowy, dodatkowo oferowano porady instruktażowe oraz metodyczne.
- 1963/64-1975: W tym okresie instytucja przekształciła się w Przemyski Dom Kultury, organizowany przez Wydział Kultury Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. PDK kontynuował swoje działania, skupiając się na środowisku lokalnym.
- 1975-1991: Był to czas kolejnej zmiany nazwy, związanej z reformami administracyjnymi. Budynek w tym czasie nosił nazwę Wojewódzkiego Domu Kultury, który był nadzorowany przez Wydział Kultury Urzędu Wojewódzkiego. Jego celem było stworzenie jednolitego modelu kultury poprzez działania w działach oraz filiach WDK i Gminnych Ośrodkach Kultury.
- Od 1991: Na podstawie zarządzenia Wojewody Przemyskiego z dnia 29 marca 1991 roku, instytucja zmieniła nazwę na Centrum Kulturalne, które od tego momentu, pod patronatem Województwa Podkarpackiego, funkcjonuje nieprzerwanie w niezmienionej formie.
Działalność
Jako instytucja wojewódzka, Centrum Kulturalne aktywnie wdraża politykę kulturalną, która obejmuje różnorodne aspekty, w tym te środowiskowe, regionalne, krajowe oraz międzynarodowe, co przekłada się na bogactwo jego działań.
Na poziomie lokalnym niezwykle istotnym elementem oferty są zespoły artystyczne oraz kluby zainteresowań. W ramach tych inicjatyw mają miejsce takie działania jak występy Zespołu Tanecznego „Koralik” czy działalność Grupy Teatralnej „Garderoba”. Zespoły te pełnią ważną rolę w kształtowaniu kulturalnego pejzażu Przemyśla. Centralnym miejscem spotkań jest także Przemyski Klub Szaradzistów „Przemek”, a warsztaty plastyczne skierowane są do szerokiego grona uczestników – zarówno dzieci, jak i dorosłych. Nie możemy też zapomnieć o Przemyskim Klubie Fajki oraz Dyskusyjnym Klubie Filmowym „Filmiarnia”, który podnosi standardy kulturalnej wymiany myśli w regionalnym kontekście.
W ważnym wymiarze lokalnym wyróżnia się także Kino „Centrum”, które od 15 grudnia funkcjonuje w nowoczesnej, cyfrowej jakości, stanowiąc jedyne kino w Przemyślu. Centrum Kulturalne jest również aktywne w zakresie działalności wystawienniczej. Jednym z kluczowych przedsięwzięć organizowanych przez tę instytucję jest Przemyska Wiosna Teatralna, która w latach 1989–2013 odbywała się pod inną nazwą, tj. Przemyska Jesień Teatralna.
Na poziomie regionalnym, Centrum Kulturalne ma na celu współpracę z lokalnymi jednostkami, obejmującą zarówno władze samorządowe, jak i inne instytucje dedykowane promocji kultury. Tego rodzaju współdziałanie skutkuje organizacją szeregu wydarzeń kulturalnych o charakterze folklorystycznym.
W ramach tychże wydarzeń znajdują się m.in.: Regionalny Przegląd Grup Śpiewaczych „Kolędy i Pastorałki”, Regionalny Przegląd Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru Ludowego”, oraz „Spotkania Biesiadne” – Regionalny Przegląd Piosenki Biesiadnej i Gawędy. Ważnym wydarzeniem jest także Międzywojewódzki Przegląd Dziecięcych Zespołów Tańca Ludowego „Taneczny Krąg”. Poza tym, CK regularnie organizuje imprezy promujące tradycyjne rękodzieło, takie jak „Kwietna niedziela” – Jarmark Rękodzieła Ludowego, czy Jarmark Sztuki Ludowej „Pruchnickie Sochaczki”. Istotnym jest również Festiwal Ziemi Przemyskiej, który ma na celu przedstawienie dorobku kulturalnego gmin powiatu przemyskiego.
Ważne wydarzenia w obrębie innych dziedzin kultury, takich jak poezja, taniec, muzyka oraz teatr, obejmują „Doroczne Spotkania Poetów”, Przegląd Piosenki „Śpiewaj razem z nami”, Konfrontacje Dziecięcych i Młodzieżowych Zespołów Tanecznych „Tańcowały dwa Michały” oraz Konfrontacje Zespołów Teatralnych Małych Form „Antrakt”.
Ogólnopolska skala odbywających się przedsięwzięć odznacza się długą tradycją i stałym zainteresowaniem. Wśród takich inicjatyw można wymienić Ogólnopolską Biesiadę Teatralną w Horyńcu-Zdroju, Konfrontacje Zespołów Teatralnych Małych Form oraz Ogólnopolski Festiwal Kapel Folkloru Miejskiego im. Jerzego Janickiego, który posiada status najstarszej imprezy tej kategorii w Polsce. Również Ogólnopolski Turniej Satyry „O Złotą Szpilę” im. Ignacego Krasickiego przyciąga miłośników sztuki i kultury z całego kraju.
Wydarzenia o zasięgu międzynarodowym to m.in. Międzynarodowy Festiwal Jazzowy „Jazz bez…” – Mikołajki Jazzowe, który odbywa się równocześnie w wielu miastach w Polsce i na Ukrainie, Karpackie Biennale Grafiki Dzieci i Młodzieży „Karpacki Dom”, a także Międzynarodowy Festiwal Muzyki Akordeonowej. Dodatkowo, Centrum Kulturalne organizuje wyjazdy w ramach cyklu „Spotkania z Operą” do Opery Lwowskiej.
Ciekawostki
Od 2009 roku Centrum Kulturalne w Przemyślu, we współpracy z Przemyskim Stowarzyszeniem Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”, ma zaszczyt pełnić rolę organizatora niezwykłych widowisk łączących historię oraz sztukę teatralną. Te monumentalne wydarzenia o charakterze rekonstrukcyjnym przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów, oferując im wgląd w ważne momenty z dziejów Polski.
Do najważniejszych wydarzeń, które miały miejsce, należy:
- „A mury runą…” z 2009 roku, które przedstawia losy Polski w okresie 1946-1989,
- „Na nieludzką ziemię…” z 2010 roku, będące widowiskiem teatralno-historycznym, które zorganizowano z okazji 70. rocznicy wywózki Polaków na Sybir,
- wielka rekonstrukcja historyczna „Odbicie Twierdzy Przemyśl”, zaplanowana na lipiec 2014 roku, związana z setną rocznicą wybuchu I wojny światowej.
Te wydarzenia nie tylko edukują, ale również angażują społeczność lokalną, tworząc przestrzeń do refleksji i pamięci o przeszłości.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z kulturą":
Dom Robotniczy | Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu | Gemma przemyskaOceń: Centrum Kulturalne w Przemyślu