Władysław Chomiak, urodzony 25 marca 1871 lub 1872 roku w Przemyślu, to postać niezwykle znacząca w historii architektury w Polsce. Jako budowniczy oraz radny miasta Sanoka, odgrywał kluczową rolę w lokalnej społeczności.
Jego życie zakończyło się 9 października 1945 roku w Sanoku, gdzie pozostawił po sobie trwały ślad w postaci swoich osiągnięć budowlanych oraz działalności społecznej.
Życiorys
Władysław Chomiak przyszedł na świat 25 marca 1871 lub 1872 roku w Przemyślu, jako syn Jana i Emilii z rodziny Pawłowicz. Rozpoczął swoją karierę zawodową jako murarz, by w późniejszym czasie stać się przedsiębiorcą budowlanym. Jego firma miała swoją siedzibę przy ul. Juliusza Słowackiego 38, gdzie zainwestował w budowę własnego drewnianego domu. Do roku 1924 Władysław zrealizował również projekt kamienicy w stylu willi, znanej jako Dom Julii, nazwany na cześć jego najmłodszej córki.
Wśród jego wielu osiągnięć budowlanych można wymienić:
- Kościół św. Mikołaja Biskupa i św. Józefa w Grabownicy Starzeńskiej, którego budowa trwała od 1913 do 1926 roku. Plany opracowali wspólnie Władysław Chomiak oraz sanocki inżynier Wilhelm Szomek. Ten kościół figuruje na liście obiektów zabytkowych,
- Dom Żołnierza Polskiego, dla którego Chomiak stworzył nieodpłatny projekt architektoniczny. Budynek został zrealizowany w latach 1924–1928,
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sanoku, gdzie Chomiak był odpowiedzialny za planowanie budowy i nadzór. Prace zakończono w 1931 roku,
- Dom Robotniczy w Posadzie, dla którego przygotował dokumentację i nadzorował budowę po 1926 roku,
- Projekt nadbudowy kamienicy przy ul. Jana III Sobieskiego 12 (wówczas oznaczonej jako nr 8), realizowany w 1927 roku.
Był aktywnym członkiem Towarzystwa Rękodzielników i Przemysłowców „Rodzina” w Sanoku, gdzie w 1906 roku zasiadł w komisji rewizyjnej, a następnie pełnił funkcję sekretarza wydziału od 1907 roku oraz członka wydziału w latach 1911 i 1912. Dodatkowo, od 1910 roku pełnił urząd zastępcy radnego, a w późniejszych latach także radnego miejskiego w czasie II Rzeczypospolitej.
W 1912 roku z powodu osobistych uprzedzeń związanych z rzekomym oszczerstwem, które miało miejsce ze strony redaktora „Tygodnika Ludowego”, Stanisława Boczarskiego, Chomiak wniósł przeciw niemu pozew sądowy. Po pewnym czasie, przewidując brak pozytywnego wyniku tego postępowania, wycofał pozew i w akcie osobistego zadośćuczynienia uderzył Boczarskiego. Następnie ogłosił to w oświadczeniu na łamach „Tygodnika Ziemi Sanockiej”.
Po śmierci pierwszej żony Marii z domu Czerwińskiej, ożenił się po raz drugi z Pauliną Gościńską 28 stycznia 1911 roku. Władysław Chomiak zmarł 9 października 1945 roku w Sanoku i został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku. W jego rodzinnym grobowcu spoczywają również jego bliscy: żona Paulina (1889-1979), córka Kazimiera (1913-1995, nauczycielka geografii), Julia (1926-2003, farmaceutka), a także Karol, Bronisława i Zofia. Miał również dzieci; synowie Antoni Jan (1912-1913), Lucjan (ur. 1917), Tadeusz (ur. 1923) oraz córkę Stanisławę (ur. 1920).
Przypisy
- Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 69. ISBN 978-83-935385-7-7.
- Stanisław Dobrowolski: Kamienica. Edelheitowie – Trendotowie – Jankowscy w Sanoku. Krosno – Sanok: Ruthenus, 2013, s. 120. ISBN 978-83-7530-234-9.
- Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 79. ISBN 83-909787-8-4.
- W. Żurowicz, G. First i wsp. (Instytut Karpacki): Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Brzozów 2004–2013. brzozow.bip.krosoft.pl, 2004. [dostęp 12.11.2012 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 24.10.2017 r.]
- Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Środowisko kulturalne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 613.
- Wojciech Sołtys, Stosunki społeczno-polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 559.
- Bogumiła Koszela, Wiesław Koszela, Marian Struś: 50 lat Zakładowego Domu Kultury, 30 lat Orkiestry Dętej, 30 lat Klubu Sportowego „Stal” Sanockiej Fabryki Autobusów „Autosan”. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 10.
- Rok 1871 podano w inskrypcji nagrobnej.
- Tutaj wskazano, że przeżył 75 lat, co wskazywałoby na rok urodzenia 1871. Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r. Sanok. s. poz. 3435.
- Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 46.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 62.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 66.
- Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 140.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 64.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 67.
- Zgromadzenia. „Gazeta Sanocka”, s. 2, nr 114 z 04.03.1906 r.
- Z ruchu w towarzystwach. „Rodzina”. „Gazeta Sanocka”, s. 2, nr 175 z 05.05.1907 r.
- Kronika. Oddział Sanocki tow. „Rodzina”. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 15 z 09.04.1911 r.
- Tow. rękodzielników i przemysłowców „Rodzina”. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, nr 16 z 21.04.1912 r.
- Kronika. Nieszczęśliwy redaktor. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 23 z 09.06.1912 r.
- Władysław Chomiak. Nadesłane. „Gazeta Sanocka”, s. 4, nr 23 z 09.06.1912 r.
- Po wyborach. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 1–2, nr 34 z 18.12.1910 r.
- Księga małżeństw 1905–1912 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 90-95.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Franciszek Woroniecki | Mieczysław Rzechorzek | Karolina Żurowska | Wojciech InglotOceń: Władysław Chomiak (budowniczy)