Fryderyk Tomczyk, urodzony 24 marca 1910 roku w Przemyślu, był postacią o wielu talentach. Jego życie pełne było różnorodnych pasji i osiągnięć, które pozostawiły trwały ślad w historii polskiego żeglarstwa.
Był on nie tylko harcerzem, ale także nauczycielem oraz konstruktorem jachtów. Jako doświadczony jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, brał udział w pierwszych rejsach legendarnych jednostek, takich jak Zawisza Czarny oraz Poleszek.
Jego działalność w obszarze żeglarstwa oraz edukacji miała kluczowe znaczenie, a jego pasja do mórz i wód podziwiana była przez wielu. Fryderyk Tomczyk zmarł 1 marca 1983 roku w Hertfordshire, pozostawiając za sobą niezwykle bogate dziedzictwo.
Życiorys
Fryderyk Tomczyk był wyjątkową postacią, która odegrała kluczową rolę w historii żeglarstwa harcerskiego. To on, wraz z innymi pasjonatami, założył VI Przemyską Harcerską Drużynę Żeglarską im. Jana z Kolna. W ramach tej organizacji udało mu się zbudować pierwszy jacht, który nosił nazwę „Monik”. W 1927 roku załoga tym jednostką odbyła niezapomniany rejs z Przemyśla na Hel i z powrotem. Zaledwie rok później, drużyna wzbogaciła się o kolejny jacht – „Monik II”, na którym za pomocą rzek Prut i Dniestr, harcerze pod jego przewodnictwem podjęli wyzwanie dopłynięcia do Morza Czarnego.
Fryderyk Tomczyk aktywnie uczestniczył w życiu Ligi Morskiej i Kolonialnej, gdzie zyskał wsparcie w osobie gen. Mariusza Zaruskiego. Po rozpoczęciu kariery nauczycielskiej w Goczałkowicach, postanowił założyć w Pszczynie żeglarską drużynę harcerską, co przyczyniło się do rozwoju młodych adeptów żeglarstwa. W miejscowej szkole angażował się również jako instruktor modelarstwa lotniczego, zachęcając swoich uczniów do tworzenia modeli samolotów i aktywnego udziału w Okręgowych Zawodach Modeli Lotniczych.
W 1935 roku, Fryderyk dołączył do załogi SY Zawiszy Czarnego i miał również zaszczyt pływać na s/y Grażynie. Dwa lata później, w 1937 roku, został dokooptowany do 39 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, która planowała ambitny rejs dookoła świata. Wyruszyli oni z Gdyni 23 lipca 1938 roku, jednak 21 lipca 1939 roku jacht dotarł do portu w Nowym Jorku. Wybuch II wojny światowej zastał ich w Cleveland, gdzie 18 września, po docelowym przypłynięciu do Chicago, rejs został zakończony. Załoga zdecydowała się zgłosić do Polskich Sił Zbrojnych, a Tomczyk pozostał w Chicago, zajmując się jachtem i pracując jako instruktor żeglarstwa.
W 1943 roku przekazał jacht Polskiemu Związkowi Rzymsko-Katolickiemu w Stanach Zjednoczonych, a następnie wstąpił do armii amerykańskiej. Jego udział w wojnie był znaczący, między innymi brał udział w desancie na Normandię 6 czerwca 1944 roku, walcząc w szeregach 28 Pennsylvania Division.
Po zakończeniu wojny uzyskał obywatelstwo amerykańskie i osiedlił się w Anaheim w Kalifornii, gdzie podjął pracę w szkole kadetów, St. Catherine’s Military School. W 1976 roku Fryderyk zdecydował się na kolejną przeprowadzkę, tym razem do Wielkiej Brytanii. Po jego śmierci w 1983 roku rodzina sprowadziła jego ciało do Polski, gdzie spoczął w rodzinnym grobowcu w Krakowie.
Na podstawie rozkazu Naczelnika Harcerzy z 10 marca 1939 roku, uzyskał tytuł sternika jachtowej żeglugi morskiej, a później przeszedł na wyższy stopień jako jachtowy kapitan żeglugi wielkiej.
Życie rodzinne
Fryderyk Tomczyk, urodzony w rodzinie wojskowej, dzielił życie z rodzeństwem, które obejmowało Józefa, Bronisława, Emilię oraz Paulinę. Cała czwórka była zaangażowana w działalność harcerską, co miało istotny wpływ na ich młodzieńcze lata.
Mimo licznego rodzeństwa, Fryderyk nie zdecydował się na założenie własnej rodziny.
Przypisy
- Rozkaz Naczelnika Harcerzy L. 7 z 10.03.1939 r.. „Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa Harcerstwa Polskiego”. 3, s. 62–63, marzec 1939. Warszawa. [dostęp 06.09.2014 r.]
- a b Dzieszyński 2014 ↓, s. 125.
- a b Dzieszyński 2014 ↓, s. 82.
- Historia szkolenictwa w Goczałkowicach. [dostęp 06.09.2014 r.]
- a b c d Sylwia Plucińska: Wilk Samotnik: Niezwykłe rejsy harcerskie – Przerwana podróż „Poleszuka”. [dostęp 06.09.2014 r.]
Oceń: Fryderyk Tomczyk